Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2015

Η Ορθόδοξη ηθική ως ασκητική - Άλλο είναι να διδάξει κανείς ηθικολογικά τα θέματα και άλλο να προσφέρει την θεραπεία



***


Άλλο είναι να διδάξει κανείς ηθικολογικά τα θέματα και άλλο να προσφέρει κανείς την θεραπεία 
τού π. Ι. Ρωμανίδη

Σε αντίθεση με τον δυτικό Χριστιανισμό, στους Πατέρες της Εκκλησίας δεν γίνεται λόγος για μία αυτόνομη ηθική, για μια ηθικολογία, που συνδέεται με μια εξωτερική βελτίωση της ζωής, αλλά κυρίως για ασκητική.

Κατ' αρχάς, όπως προαναφέρθηκε, η λεγόμενη ηθική συνδέεται με την δογματική, δεν στηρίζεται δηλαδή σε φιλοσοφικές και μεταφυσικές ιδέες, αλλά στις αποκαλυφθείσες αλήθειες.

«Εδώ φαίνεται σαφώς, ότι εξ επόψεως ανθρωπολογικής δομής ότι υπάρχει μια ειδική αντίληψη της λειτουργίας της ανθρώπινης προσωπικότητας που βέβαια έχει έναν χαρακτήρα που ομοιάζει με την ηθική, αλλά δεν είναι καθόλου ηθική, διότι είναι ασκητική».

Διαβάζοντας τα πατερικά κείμενα, διακρίνουμε καθαρά ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν δέχονταν την ηθική, όπως νοείται σήμερα. Όταν χρησιμοποιούσαν αυτόν τον όρο στα συγγράμματα τους, τα λεγόμενα ηθικά, στην πραγματικότητα εννοούσαν την ασκητική. Έδιναν μεγάλη σημασία στον νου του ανθρώπου, που διαφοροποιείται από την λογική και είναι ο οφθαλμός της ψυχής.

«Οι Πατέρες δεν δέχονται ηθική, δεν υπάρχει ηθική στους Πατέρες της Εκκλησίας. Δεν εννοώ ότι οι Πατέρες διδάσκουν την ανηθικότητα, αλλά αυτό που σήμερα λέμε ηθική, στους Πατέρες λέγεται ασκητική.

Λοιπόν, για τους Πατέρες της Εκκλησίας υπάρχουν δύο ειδών άνθρωποι: Είναι άνθρωποι που έχουν εσκοτισμένον τον νουν και, επειδή έχουν εσκοτισμένον τον νουν, έχουν την όψη ανήθικων ανθρώπων, αυτό που λέμε σήμερα είναι κακοί άνθρωποι, ανήθικοι άνθρωποι· αλλά οι Πατέρες το εννοούν ως σκοτασμό του νοός. Και είναι οι άνθρωποι που έχουν φωτισμό νοός».

Επομένως, το κέντρο της ασκητικής είναι ο φωτισμένος η εσκοτισμένος νους και όχι απλώς μια εξωτερική συμπεριφορά του ανθρώπου.

«Και ποιος είναι ο σκοπός της ασκητικής; Ο σκοπός της ασκητικής είναι απλούστατος. Διαβάστε όλα τα τροπάρια, διαβάστε την ακολουθία του Βαπτίσματος, διαβάστε τα τροπάρια της Εκκλησίας, την Μεγάλη Εβδομάδα, όλη την περίοδο από το Πάσχα μέχρι την Πεντηκοστή, διαβάστε όλα τα λειτουργικά βιβλία προσεκτικά. Ποιος είναι ο σκοπός; Ο σκοπός είναι η κάθαρση και ο φωτισμός του νοός.

Και κάτι άλλο. Ο Χριστιανισμός υπάρχει με μοναδικό σκοπό να περνάει τους ανθρώπους από την κάθαρση και να τους οδηγεί στον φωτισμό. Υπάρχει κανένας άλλος σκοπός του Βαπτίσματος; Αυτός είναι ο σκοπός. Δεν υπάρχει άλλος σκοπός».

Κάθε ηθικό σύστημα έχει διαφορετικά κριτήρια που καθορίζουν το ηθικό και το ανήθικο. Στην Ορθοδοξία συμβαίνει κάτι διαφορετικό.

«Δεν μπορείς να βασίσεις ένα ηθικό σύστημα σε αυτό, ότι δηλαδή αυτό είναι ηθικό και αυτό είναι ανήθικο. Δεν έχει καμία σχέση με την ηθική από αυτής της απόψεως. Ορθόδοξη ηθική δεν υπάρχει, υπάρχει μόνον ασκητική».

Τα κριτήρια στην Ορθόδοξη παράδοση είναι ασκητικά. Έτσι δικαιολογούνται οι ξαφνικές αλλαγές πόρνων και τελωνών. Στην ακολουθία της Μ. Τρίτης λέγεται για την πόρνη γυναίκα: «Η πρώην άσωτος γυνή εξαίφνης σώφρων ώφθη, μισήσασα τα έργα της αισχράς αμαρτίας». Πρόκειται για αλλαγή που γίνεται με την Χάρη του Θεού.

«Υπάρχει, ας πούμε, μια αίσθηση ιστορική μέσα στην παράδοσή μας, η οποία δεν βασίζεται πάνω σε ηθικά κριτήρια, αλλά βασίζεται σε ασκητικά κριτήρια. Διότι, εκείνος ο οποίος μπορεί να είναι βουλιαγμένος, ας πούμε, μέσα σ' αυτού του είδους την αμαρτία κλπ., άξαφνα, με μία αλλαγή, γίνεται άγιος της Εκκλησίας.

Έχουμε τέτοια παραδείγματα αρκετά στην Ορθοδοξία. Εδώ για να δη κανείς μια διαφορά βλέπει ότι στην δική μας Εκκλησία μπορεί μία πόρνη να γίνει καλόγρια σ' εμάς, δηλαδή, και μάλιστα κι ευπρόσδεκτη κιόλας».

Άλλωστε, και αυτή η πτώση του ανθρώπου δεν είναι ηθική, αλλά πραγματική, που συνετέλεσε στην διαφθορά όλου του ανθρώπου, επηρέασε ακόμη και την κτίση. Η πτώση εκφράζεται ως σκοτασμός του νου, ως στέρηση «της δόξης του Θεού» (Ρωμαίους Γ', 23).

«Πολλοί εννοούν την πτώση σήμερα ως ηθική πτώση, ενώ όταν μιλάει ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος για πτώση δεν εννοεί ηθική πτώση, διότι δεν έχει ηθική ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος.

Ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος είναι ασκητής. Διδάσκει ασκητική κι όχι ηθική και σκέφτεται ασκητικά και όχι ηθικά. Εννοεί ότι έχουν γίνει τώρα Επίσκοποι άνθρωποι που δεν έχουν νοερά προσευχή. Αυτό εννοεί. Γι’ αυτό είναι σαν τους παλαιοτέρους λαϊκούς, που δεν είχαν ακόμα νοερά προσευχή, που ήσαν νεοφώτιστοι, αλλά όχι φωτισμένοι ακόμα».

Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος ομιλεί για θέωση και όχι για μια ηθική.

«Ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος, λέει, για να γίνει κανείς Δεσπότης, έπρεπε την θεολογία να την κάνη βίωμα. Τώρα το διαβάζουμε αυτό και νομίζουμε ότι θέλει να πη ότι κάνοντας βίωμα την θεολογία, σημαίνει ότι γινόμαστε καλά παιδιά. Όσοι τα βλέπουν σήμερα αυτά ταυτίζουν το βίωμα της θεολογίας με την ηθική. Ναι, αλλά το βίωμα δεν είναι ηθική. Το βίωμα της θεολογίας είναι η νοερά προσευχή και η θέωση, όχι η ηθική».

Επίσης, όταν κάνη λόγο ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος για το ότι οι Κληρικοί έχουν εκπέσει, δεν εννοεί απλώς τα ηθικά παραπτώματα, αλλά ότι έχασαν αισθητώς την Χάρη του Θεού.

«Δεν εννοεί ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος ότι οι παπάδες και οι δεσποτάδες έχουν γίνει ανήθικοι, παλιάνθρωποι, μουντζουρωμένοι κ.ο.κ.».

Έτσι, η ηθική δεν χωρίζεται από το δόγμα της Εκκλησίας και είναι καθαρά ασκητική. Γι’ αυτό διαφέρει σαφέστατα η Χριστιανική ηθική, όπως επικράτησε στην Δύση, από την ασκητική.

«Κανένας από τους Πατέρας της Εκκλησίας δεν ήταν φιλόσοφος και ο τρόπος της θεολογίας τους ήταν καθαρά αντιορθολογικός, δηλαδή νοερά προσευχή κλπ. Η άσκηση δεν ήταν ηθική. Υπάρχει διαφορά μεγάλη μεταξύ ηθικής και ασκητικής. Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Διότι η άσκηση είναι θεραπευτική, ενώ η ηθική δεν βοηθά σε τίποτα. Η ηθική οδηγεί στην κόλαση στο τέλος τέλος. Δεν εννοώ, να είναι κανείς ανήθικος, όχι υπό αυτή την έννοια.

Η Ορθόδοξη ηθική είναι ασκητική, αλλά δεν έχει τα θεμέλια της φιλοσοφίας. Δεν έχει καμία σχέση με την φιλοσοφική ηθική. Ούτε με την θρησκευτική ηθική των δυτικών Χριστιανών, σχολαστικών, προτεσταντών κλπ. Καμιά σχέση με αυτό το φαινόμενο. Στην Ορθοδοξία, ο χειρότερος άνθρωπος μπορεί να καθαρισθεί και να φθάσει στην φώτιση».

Η ασκητική δεν μπορεί ποτέ να μετατραπεί σε ηθική, αφού στην βάση της είναι θεραπευτική της όλης προσωπικότητος του ανθρώπου. Η Ορθόδοξη ασκητική ομοιάζει περίπου με την μέθοδο της συγχρόνου ψυχιατρικής, διαφέρει, όμως, ως προς τον τρόπο και τον σκοπό.

«Άλλο είναι να διδάξει κανείς ηθικολογικά τα θέματα και άλλο να προσφέρει κανείς την θεραπεία της Ορθοδόξου παραδόσεως. Γι’ αυτό τον λόγο τονίζω πολλά χρόνια τώρα ότι δεν υπάρχει Ορθόδοξη ηθική, υπάρχει μόνο ασκητική.

Και ότι η Ορθόδοξη ασκητική μπορεί κάλλιστα να περιγραφή ως πνευματική ψυχιατρική, απλούστατα διότι η ενέργεια του νοός ή η καρδιά όπου προσεύχεται το Πνεύμα το Άγιο κ.ο.κ., είναι μια φυσιολογική κατάσταση του ανθρώπου, δηλαδή είναι φυσιολογικό μέρος της προσωπικότητος του ανθρώπου, δεν είναι ξένο προς την προσωπικότητα του ανθρώπου. Και ο άνθρωπος φυσιολογικά έχει την ικανότητα να δέχεται αυτήν την προσευχή μέσα στον χώρο της καρδιάς».

Εφ’ όσον ο σκοπός του ανθρώπου είναι να φθάσει στην ανιδιοτελή αγάπη, αφού απαλλαγή από την φιλαυτία, αυτό σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν είναι ηθικό, αλλά θεραπευτικό.

«Ο προορισμός του ανθρώπου, καθαρά από την Αγία Γραφή, φαίνεται ότι είναι πώς θα φθάσει στην ανιδιοτελή αγάπη. Το πρόβλημα είναι ηθικό ή θεραπευτικό; Φθάνει με άσκηση ηθική ή άσκηση θεραπευτική;».

Ασφαλώς το πρόβλημα είναι θεραπευτικό και όχι ηθικό, όπως εννοούν οι άνθρωποι σήμερα την ηθική.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ανευρίσκει κανείς απλώς ηθικά συστήματα, αλλά θεραπευτική αγωγή, δηλαδή εκτίθενται τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι θεραπεύονται. Βεβαίως, δεν πρόκειται για εξωτερικούς τρόπους, αλλά για συνεργεία Θεού και ανθρώπου, αφού η Χάρη ενεργεί και ο άνθρωπος συνεργεί.

Πρόκειται για την κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση. Αλλού θα γίνει ανάλυση αυτής της θεραπευτικής πορείας, αλλά εδώ θα εντοπισθεί επιγραμματικά για να προσδιορισθεί με συντομία πώς εννοούμε την ασκητική, η οποία ταυτίζεται με την θεραπευτική αγωγή και είναι το αντίθετο της Χριστιανικής ηθικής, την οποία μπορεί να βρει κανείς και σε άλλες Χριστιανικές ομολογίες.

Οι άνθρωποι, κατά τους Πατέρες, δεν χωρίζονται σε ηθικούς και ανήθικους, σε ευσεβείς και ασεβείς με κριτήρια ανθρωποκεντρικά και ηθικολογικά.

«Αντιμετωπίζουμε διαρκώς το πρόβλημα πως υπάρχουν πολλοί ευσεβοθεληταί, αυτοί που ή κάνουν τον ευσεβή ή ομιλούν για την ευσέβεια ή την ηθική, που χωρίζουν τους ανθρώπους σε καλούς και κακούς.

Στην Ορθόδοξη παράδοση η ανθρωπότητα δεν χωρίζεται σε καλούς ή κακούς ανθρώπους, σε ηθικούς και ανήθικους. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχουν στάδια τελειότητας. Όχι ηθικός-ανήθικος, καλός-κακός».

Μερικοί μετέτρεψαν, όμως, την Ορθοδοξία σε ένα ηθικό σύστημα για την βελτίωση και την συγκρότηση της κοινωνίας, που συνεργάζεται με την αστυνομία για την βελτίωση των κοινωνικών συνθηκών.

«Πήγαν να μεταβάλουν την Ορθοδοξία σε μια ηθική θρησκεία. Αυτό είναι η ουσία του θέματος. Έλεγαν ότι το έργο της Εκκλησίας είναι να βοηθάει προληπτικά. Προμηθεύς ήταν η Εκκλησία και επιμηθεύς η Αστυνομία. Η Εκκλησία προσπαθεί να φτιάξη καλούς πολίτες και η Αστυνομία κάθεται να ελέγχει αν έγιναν πράγματι καλοί πολίτες κ.ο.κ.

Έτσι, δημιουργήθηκε μια Ορθοδοξία που ομοιάζει πολύ με την Ορθοδοξία της Ρωσίας, που μπορεί να σταθεί μόνο με την βοήθεια του στρατού και της αστυνομίας».

Γενικά, το δόγμα συνδέεται με την ηθική και κατά ακριβολογία με το ήθος του ανθρώπου. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει απλώς ηθική, όπως το βλέπουμε στα φιλοσοφικά, θρησκευτικά και δυτικά Χριστιανικά συστήματα, αλλά έχει ασκητική. Δια της Ορθοδόξου ασκητικής που απορρέει από το Ορθόδοξο δόγμα και είναι η κάθαρση και ο φωτισμός, ο άνθρωπος βιώνει το δόγμα, δηλαδή το δόγμα γίνεται βίωμα και ο άνθρωπος φθάνει στην θέωση. Η Ορθόδοξη ασκητική είναι συνεργεία του ανθρώπου στην άκτιστη ενέργεια του Θεού.

Πηγή: Σεβ. Ναυπάκτου Ιεροθέου Βλάχου: "Εμπειρική Δογματική".

πηγή: Τρελογιάννης

17 σχόλια:

  1. "Δεν υπάρχουν κακοί και καλοί άνθρωποι, ανήθικοι και ηθικοί, υπάρχουν μόνο στάδια τελειότητας"


    Ωραίο αυτό, παρ΄όλ¨αυτά, διαχωρίζω τους ανθρώπους σε

    α) αυτούς που είναι των αισθήσεων και εκείνους της λογικής,
    β) εκείνους που ζουν π.Χ. (προ Χριστού) και τους άλλους που ζουν μ.Χ.
    και γ) αυτούς που έχουν συνείδηση ενοχική και εκείνους που έχουν αθώα συνείδηση

    :-) Αναστασία

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Aναστασία μου
    και γω διαχωρίζω τους ανθρώπους σε αυτούς που έχουν αγνή στο βάθος προαίρεση και στους κακοπροαίρετους.

    Με τις επιλογές των έργων, των λόγων, των πράξεών μας, αποκαλύπτουμε στον ίδιο τον εαυτόν μας, την ποιότητα της προαίρεσής μας και πάλι βέβαια, ΔΕΝ μπορούμε να είμαστε σίγουρα για τίποτε διότι ο κίνδυνος της αυταπάτης, όσο ζούμε είναι τεράστιος.

    Μας χρειάζεται η αναζήτηση της Αλήθειας και της Ορθόδοξης Ομολογίας, αλλά την κατάκριση των άλλων επί " ηθικών" παραπτωμάτων, μοιάζει πιο ασφαλές να την αποφεύγουμε.

    Μπορούμε να κρίνουμε την Ομολογία Πίστεως, αλλά είναι ΑΔΥΝΑΤΟΝ να κρίνουμε το ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ της ψυχής, του πλησίον.

    Ούτε καν το ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ, της δικής μας ψυχής, που υποτίθεται ότι ΚΑΠΩΣ την ξέρουμε...επειδή οι υποκειμενικότητες και οι αυταπάτες των αισθήσεων, είμαι πανταχού παρούσες όσο ζεί και αναπνέει ο άνθρωπος.

    ΤΕΛΙΚΟΣ κριτής απάντων ημών είναι ΜΟΝΟΝ ο Κύριος Ιησούς Χριστός και ΟΥΔΕΙΣ έτερος...
    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "ΤΕΛΙΚΟΣ κριτής απάντων ημών είναι ΜΟΝΟΝ ο Κύριος Ιησούς Χριστός και ΟΥΔΕΙΣ έτερος..."

    Μη ξεχνάμε και τη συνείδηση μας...

    Κάπου άκουσα, ότι στη Δευτέρα ένδοξη Παρουσία του Κυρίου, οι άνθρωποι θα περνάνε ενώπιον Του και ο καθενας μας θα πηγαίνει μόνος του όπου η συνείδηση του θα τον οδηγεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ηλε και ανων. των τελευταίων σχολίων
    καταπιαστήκαμε με θέμα ατελείωτο.

    Στον ανώνυμο που έθεσε το ερώτημα για τον απλανή οδηγό, θα συμβούλευα να διαβάσει τους λόγους του Συμεών του Αγίου Θεολόγου...

    (ο ίδιος ο Άγιος Συμεών είχε μια μοναδική αγάπη στον άγιο Γεροντά του, τον Συμεών τον ευλαβή εξ αιτίας της οποίας και καταδιώχτηκε ΑΓΡΙΩΣ από τους συγκαιρινούς του- ναι....ξέρασε και αυτός, το γάλα της μάνας του, που λέει ο λόγος),

    ....και το βιβλιαράκι " η ΟΔΟΣ" ή αλλιώς ΠΡΟΣ ΞΕΝΗν Μονάζουσαν" του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, αν είναι προχωρημένος σε τέτοια διαβάσματα.

    Αν δεν είναι, θα πρότεινα ως εισαγωγή το μικρό βιβλιαράκι Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ και κυρίως το" Η ΕΝΤΟΣ ΗΜΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑ" του επισκόπου Κάλλιστου Γουέρ όπου υπάρχει ένα υπέροχα γραμμένο κεφάλαιο περί ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΟΣ...

    Το θέμα της συνείδησης που σημειώνει ο Ανων. των 8: 27 μ.μ.επίσης παίζει ένα ρόλο σημαντικό στα θέματα της επιλογής πνευματικού.

    Ο καθένας μας έχει διαφορετικές ανάγκες, διαφορετική ωριμότητα και αναζήτηση, άρα του ταιριάζει και διαφορετικός πνευματικός οδηγός.

    Δεν είναι όλοι κατάλληλοι για όλους και ας είναι και άγιοι έως και πολύ άγιοι οι πνευματικοί...

    Σχετικά με την κρίση της συνείδησης, παρατηρώ, με τρόμο μου, το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΑΤΟ των αυτοκριτικών μας και τρελαίνομαι...

    Εχω στο νού μου " χριστιανούς" που έχουν κατασυκοφαντήσει ανθρώπους και όμως....κοιμούνται ήσυχοι διότι η συνείδησή τους έχει καταντήσει λαστέξ...

    Τούτου ένεκεν, ΔΕΝ εναπαύομαι με τα καλά λόγια που μπορεί να μου πει η συνείδησή μου. Δεν της έχω και πολλή εμπιστοσύνη, διότι...όσο μεγαλώνω συνειδητοποιώ τα πολλαπλά στρώματα αυταπάτης που εμφιλοχωρούν στα βάθη της προσωπικότητας των περισσότερων ανθρώπων, χωρίς να τα παίρνουν χαμπάρι...

    Κριτήριο σημαντικό μπορεί να θεωρηθεί το αίσθημα της " ανάπαυσης", μιας ειρήνης δηλαδή εσωτερικής που μπορεί να αισθανθεί κάποιος απέναντι σε έναν πνευματικό...αλλά...και αυτό σηκώνει κουβέντα..

    Είπαμε...η ροπή μας για αυταπάτες αποδεικνύεται σε βάθος χρόνων, τεράστια..

    Γι αυτό προτιμώ να περιμένω την ΤΕΛΙΚΗ Κρίση του Θεού και για μέναν και ΄για τους άλλους.

    Δεν επιθυμώ να κόβω κοστουμάκια κολάσεως ή Παραδείσου, ούτε για μέναν ούτε για τους άλλους, όποιοι και αν είναι αυτοί.

    (Θα ξανατονίσω ότι ΜΟΝΟ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑ μπορούμε να κρίνουμε. ΌΧΙ ΤΑ ΣΩΨΥΧΑ, ΚΑΝΕΝΟΣ...αυτά ΜΟΝΟΝ Ο ΘΕΟΣ τα γνωρίζει...ΚΑΝΕΙΣ ΆΛΛΟΣ...ας αποκτήσουμε κάποτε τη σεμνότητα να ενθυμούμαστε ότι για τον όποιον πλησίον μας, ας είναι και τα παιδιά μας και οι γονείς μας και οι φίλοι, ή σύντροφοι, ΕΛΑΧΙΣΤΑ , έως ΜΗΔΕΝΙΚΑ επί της ουσίας γνωρίζουμε...)

    Τα είχα γράψει κάπως αναλυτικότερα στην ανάρτησή μου με τίτλο ΟΙ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΚΛΕΙΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ μαζί σας.

      Είναι πολλοί που φιμώνουν με αφροσύνη τη φωνή της συνειδήσεως τους, έτσι με τις αλλεπάλληλες φιμώσεις ή παρεμβάσεις, χάνει την διαύγεια και την ακρίβειά της και γίνεται κάποια στιγμή τελείως αναίσθητη.

      Εμείς ως Χριστιανοί, θέλω να πιστεύω, ότι κρατάμε τη συνείδηση μας φυλασσόμενη κάτω από το φως της διδασκαλίας και το παράδειγμα του Κυρίου. Ώστε να είναι ασφαλής, ακέραια, ακριβοδικαια και συνεπής.

      Έτσι θα μπορούμε να λέμε κι εμείς μαζί με τον Απόστολο Παύλο: "Πεποίθημεν ότι καλήν συνείδησιν έχομεν".

      Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγαλλίαση, από αυτή την ήρεμη και γαλήνια συνείδηση.

      Διαγραφή
  5. @ανων. 10: 17 μ.μ.

    Μπράβο σας αν μπορείτε να έχετε την βεβαιότητα του Αποστόλου Παύλου...

    Προσωπικά, μαζί μου ειδικά, επειδή είμαι γυναίκα του 21ου αιώνα, αισθάνομαι ποοοολύ καχύποπτη και καθόλου ΔΕΝ επαναπαύομαι στα παλαμάκια επιδοκιμασίας ΠΟΥ μπορεί να μου βαρέσει καμιά φορά η λωλή μου συνείδηση...

    Φοβάμαι μήπως επαναπαυόμενη...αν πεθάνω ξαφνικά- μήπως βρεθώ προ πικρών εκπλήξεων...΄

    Καλύτερα λοιπόν να κρατάμε τον νουν μας στον Άδη που έλεγε και ο γέρων Σιλουανός, αγωνιζόμενοι να ΜΗΝ απελπιζόμαστε...
    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Θα σας κάτι που διδάσκουν οι Πατέρες και το έχω βιώσει εκ ίδιας πείρας.

      Λένε λοιπόν, ότι καθαριζόμαστε από τα πάθη ή "δι εκουσίων πόνων ", δηλαδή του πένθους της μετανοίας, ή "δι ακουσιών επιφορών", δηλαδή τις διάφορες θλίψεις, δοκιμασίες της ζωής.

      Μόλις το συνειδητοποίησα αυτό (κατόπιν εορτής) έβαλα τα δυνατά μου ώστε να απαλλαγώ από μελλοντικές εκούσιες επιφορές. Να τις προλάβω...

      ;)

      Διαγραφή
    2. ...δεν θυμάμαι αν έγραψα στο τέλος του σχολίου να προλάβω μελλοντικές "ακούσιες επιφορές " όχι εκούσιες . Αν είναι λάθος, διορθώστε το παρακαλώ : )

      Διαγραφή
    3. Ανων. 10: 57 μ.μ.
      είτε δι εκουσίων επιφορών είτε δι ακουσίων, τον ΠΟΝΟ τον αιματηρό, ΔΕΝ τον γλυτώνουμε επί της γής.

      Το αποδεικνύουν οι ζωές μυριάδων αγίων και δικαίων ανθρώπων, που όσο έζησαν κρίθηκαν ως " επικίνδυνοι " και σκληρότατα καταδιώχτηκαν.

      Μετά το θάνατό τους βέβαια, επειδή έγιναν " ακίνδυνοι",
      οι άνθρωποι τους αναγνώρισαν και ίσως τους τίμησαν.

      Αλλά σήμερα στον παρόντα αιώνα της Παγκοσμιοποίησης, τον Απατεώνα, έχουμε οι αγωνιζόμενοι εν Χριστώ, χωνέψει καλά ότι δεν έχει την παραμικρή ουσιαστική σημασία τι θα διαδώσουν για μας οι συνάνθρωποι.

      Σημασία έχει η τελική απόφανση του Κυρίου.

      Σε αυτήν ελπίζουμε, και σε κανέναν έτερο, και έτσι ηρεμούμε και αν δεν είναι εντελώς απαραίτητο, ΔΕΝ διεκδικούμε το δίκιο μας κα αφήνουμε όποιον επιθυμεί να πετροβολήσει τις ψυχές μας, ελεύθερα...

      Διαγραφή
    4. Εμένα προσωπικά μου έκανε πολύ καλό το "πετροβόλιμα" από τους άλλους. Αν δεν το δεχόμαστε - αυτό το έκανα κι ο ίδιος αρκετόν καιρό - είναι σαν να μην δεχόμαστε τον Κύριο, και φανερώνει αυτό υπερήφανη ψυχή.

      Παραθέτω ένα απόσπασμα ομιλίας σχετικό, του άγιου, για εμένα, Μητροπολίτη Anthony Bloom το οποίο φανερώνει ότι όλοι οι Πατέρες ακολουθούν την ίδια γραμμή στο ζήτημα αυτό:

      "Κύριε, τώρα τα καταλαβαίνω όλα! Σώσε με, σώσε με με οποιοδήποτε τίμημα...!
      Αν σε μία τέτοια στιγμή αυτοσυνειδησίας εμφανιζόταν μπροστά μσς ο Σωτήρας ή αν έστελνε έναν άγγελό Του ή οποιονδήποτε άγιό Του, για να μας επιτιμησει με αυστηρή φωνή και να απαίτηση να μετανοήσουμε έμπρακτα αλλάζοντας τη ζωή μας, πιθανόν να το αποδεχόμασταν.
      Τι θα γινόταν όμως, αν στη θέση του αγγέλου ή αγίου, ή της δίκης Του παρουσίας, ο Χριστός μας έστελνε τον πλησίον μας (και μάλιστα αυτόν ακριβώς που δεν αγαπάμε και που θα μας βασάνιζε) και μας έθετε το ζωτικό ερώτημα
      "Μετάνιωσες στα λόγια ή στην πράξη ;"
      Τότε θα ξεχνούσαμε τα λόγια μας, θα καταπιέζαμε
      τα συναισθήματα μας, θα αποκηρύσσαμε τη μετάνοιά μας και θα αναφωνούσαμε :
      "Εξαφανίσου από δω! δεν θα ξανατιμωρηθώ εγώ από τον Θεό εξαιτίας σου, δεν θα μου κάνεις εσύ μάθημα ούτε θα με οδηγήσεις εσύ στην καινούργια ζωή."
      Θα αφήναμε να περάσει χαμένη και η ευκαιρία και το πρόσωπο που στάλθηκε από τον Κύριο για να μας γίνει η συνέπεια των αμαρτιών μας, το φόρτωμα που θα σηκώσουμε με υπομονή° θα πήγαινε χαμένο το πρόσωπο που στάλθηκε για να μας θεραπεύσει και να μας οδηγήσει στη Βασιλεία του Θεού.
      Το πρόσωπο που θα μας έκανε να αποδεχθούμε τα πάντα από τα χέρια του Θεού."

      Διαγραφή
  6. ;-) Κοίτα, αν το πρόσωπο που σου συντρίβει την καρδιά είναι καμιά όμορφη κοπελιά, είναι σχετικά εύκολο να αποδεχτείς το φτύσιμο και τη συντριβή.

    Άλλά άμα σε χτυπάει κανάς γέρος, κανάς χοντρός Φαρισαίος παπάς, είναι πιο δύσκολο, να υπομείνεις τον πόλεμο...

    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. "Από τα χέρια του Θεού" Ευανθία μου, ας ειναι όλα καλοδεχούμενα. Έχω φάει πετριές κι από "Φαρισαίο" παπά/δες μέχρι αρχιεπισκόπο και καλά μου έκαναν.

      Δόξα τω Θεώ που δεν με άφησε στην πλάνη της υπερηφάνειας μου. Τώρα, δεν με πετροβολούν άλλο. Διότι τους αγαπώ, όπως είναι και όχι όπως θα ήθελε το "εγώ" μου να είναι...

      Ποιό είναι λοιπόν το μυστικό της επιτυχίας στην πνευματική πορεία μας...

      Όσο ο άνθρωπος ταπεινώνεται, τόσο οικειοποιείται τον ταπεινό Χριστό.

      Χιλιοδοκιμασμένο από τους Πατέρες ημών και αληθές. Δεν μένει παρά να το δοκιμάσουμε κι εμείς.

      ;)

      Διαγραφή
  7. ;-) προς το παρόν θα δοκιμάσω μια μαρμελάδα λεμόνι, συνταγή Ελένης Ραβάνη (την ανέβασε στο μπλογκ της)

    Για τα άλλα... " βλέποντας και κάνοντας " που έλεγε θυμόσοφα η μακαρίτισσα η μανούλα μου...
    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ωραία!

      Ας κλείσουμε το θέμα με την μαρμελάδα σου και μία ευχή εκ μέρους μου - την λένε συνήθως όταν γίνεται ένας γάμος, στους ανύπανδρους.

      Άντε και στα δικά σου!...

      ;)

      Διαγραφή
  8. ;-) Ας σου απαντήσω αγαπητέ και γω με μια άλλη σοφή παροιμία:

    " Ανύπαντρος προξενητής, για λόγου του, γυρεύει!"
    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Υπάρχουν και εξαιρέσεις.

      Και εκείνος που είπε ότι "μας αρραβώνιασε με έναν άντρα, παρθένο, αγνή ενώπιον Του", ανύπαντρος "προξενητής" ήταν...

      ;)

      Διαγραφή
  9. ;-0

    Α καλά! Εσύ παιδί μου, " δεν παίζεσαι" ... τέτοια ετοιμότητα λόγου...ούτε η Κασσιανή τέτοια, μπροστά στο Θεόφιλο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή