Αποχαιρετισμός στις κάλτσες. Ο προσωπικός χώρος είναι βιώσιμος όταν αδειάζει

Γράφει η Λένα Παπαδημητρίου 

«Μην ανοίξεις απλά την ντουλάπα σου και αποφασίσεις, ύστερα από μια βιαστική ματιά, ότι όλα τα ρούχα εκεί μέσα σού προκαλούν ρίγη συγκίνησης... Πιάσε τα ένα ένα στα χέρια σου... Μετά ρώτα τον εαυτό σου: "Αυτό πυροδοτεί χαρά;". Αν όχι, αποχαιρέτησέ το, ευχαρίστησέ το και πέτα το...». Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για new-age φανφαρολογίες, αν η εν λόγω συμβουλή δεν συμπεριλαμβανόταν σε ένα βιβλίο που κόσμησε επί σειρά μηνών τη λίστα των μπεστ σέλερ των «New York Times». Πρόκειται για το «Τhe Life-Changing Magic of Tidying Up: The Japanese Art of Decluttering and Organizing» της Ιαπωνέζας Μαρί Κόντο, μιας πρώην βοηθού σε σιντοϊστικό ναό που σήμερα έχει στεφθεί γκουρού της εκκαθάρισης προσωπικών χώρων. Εχει πουλήσει ήδη δύο εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, έχει «κυοφορήσει» μια σειρά από νεολογισμούς (π.χ. η «μέθοδος Konmari» ή το ρήμα «kondo» = «τακτοποιώ»), ενώ η λίστα αναμονής με εκείνους που ζητούν τις υπηρεσίες της συγγραφέως πήρε τέτοιες διαστάσεις που κάποιοι πελάτες βρήκαν τελικά την πόρτα κλειστή.    

Η 30χρονη Μαρί Κόντο με την ανεπαίσθητη αλλά ανθεκτική αύρα (σαν φύλλο χαρτί οριγκάμι που διπλώνει για να πάρει το σχήμα πουλιού) προτείνει έναν απλό και αποτελεσματικό τρόπο να βάλεις σε τάξη το προσωπικό σου χάος μέσα σε έξι μήνες. Το πρωτεύον είναι να εστιάσεις όχι σε αυτά που δεν χρειάζεσαι αλλά σε αυτά που «πυροδοτούν χαρά» ή σου είναι απαραίτητα. Η εκκαθάριση καλό είναι να γίνει όχι βάσει δωματίου αλλά βάσει κατηγορίας πραγμάτων. Πρώτα τα ρούχα (ξεκίνα με αυτά που δύνασαι να αποχωριστείς πιο εύκολα, π.χ. τα ανεπιθύμητα δώρα ή T-shirts που δεν σου κάνουν πλέον). Υστερα τα «κοιμώμενα» βιβλία και τα χαρτιά. Στο τέλος βέβαια μη διστάσεις να βάλεις σε τάξη το «σημείο μηδέν» του βίου σου: φωτογραφίες και ενθύμια. Τα αποτελέσματα, αποφαίνεται η Κόντο (η οποία διπλώνει τις κάλτσες σε αριστοτεχνικά ρολά και τις εναποθέτει, όπως το σούσι, μέσα σε μπέντο κουτιά), μπορούν όντως να σου αλλάξουν τη ζωή.

Ολη αυτή η νεοπαγής κουλτούρα «declutterization» (σε ελεύθερη απόδοση «αποσυμφόρησης») δεν είναι παρά προϊόν της εξουθένωσης του δυτικού κόσμου με την εμμονική συλλογή αντικειμένων που καταχωνιάζονται στο διηνεκές, σε συρτάρια, ντουλάπες, ράφια, πατάρια και πεπρωμένα. Σε πρόσφατο άρθρο του (με τίτλο «The Joy of Less») το αμερικανικό «Τime» παραθέτει την επιταχυνόμενη «κομποστοποίηση» του μέσου Αμερικανού από τα αποκτήματά του. Διότι παρά τις παρενέργειες της εκεί οικονομικής κρίσης, παρά το σύντομο διάλειμμα κατά το οποίο τα ποσοστά αποταμίευσης από το διαθέσιμο εισόδημα εκτοξεύτηκαν και τα χρέη από τις πιστωτικές κάρτες πήραν την κατιούσα, οι Αμερικανοί βρίσκονται σήμερα να έχουν συσσωρεύσει περισσότερα αντικείμενα από οποιαδήποτε άλλη κοινωνία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Διόλου τυχαίο ότι μια μέση μετακόμιση εκτός ΗΠΑ ζυγίζει κατά μέσο όρο από 1.110 μέχρι 3.400 κιλά, ενώ η αντίστοιχη μετακόμιση στις ΗΠΑ αγγίζει τα 3.600 κιλά, ήτοι «το βάρος ενός ιπποπόταμου σε πλήρη ανάπτυξη». Εξάλλου, τα αμερικανάκια συνιστούν μόλις το 3,1% του παιδικού πληθυσμού παγκοσμίως και όμως οι αμερικανικές οικογένειες επιμένουν να στοιβάζουν (σε playroom-καταναλωτικές φυλακές της παιδικής ηλικίας) το 40% των παιχνιδιών που αγοράζονται σε ολόκληρο τον πλανήτη. Τέλος, η βιομηχανία αποθήκευσης γιγαντώνεται με τους Αμερικανούς να ξοδεύουν ετησίως 24 δισεκατομμύρια δολάρια για να τιγκάρουν 210 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα!

Και στην Ελλάδα της κρίσης και του λιτού βίου, όλοι εμείς οι Κορασόν Ακίνο της δεκαετίας του '80 έχουμε προφανώς πολλά να μάθουμε από τη γιαπωνέζα γκουρού. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι σήμερα ευδοκιμούν είδη που τότε θα αντιμετωπίζονταν ως αποκυήματα νοσηρής φαντασίας (όπως η ανταλλαγή ή η ανακύκλωση ρούχων). Αν δε ισχύει αυτό που λένε οι ειδικοί στην «υπεραπόκτηση» (ότι το να μαζεύεις αντικείμενα είναι «ένας τρόπος να αποτρέψεις, να υπερβείς  και να "εξαπατήσεις" το δικό σου αναπόφευκτο τέλος»), αποχαιρετώντας ένα ζευγάρι άχρηστες κάλτσες, επιδίδεσαι σε μια υψηλών συχνοτήτων φιλοσοφική άσκηση. 

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 29 Μαρτίου 2015