Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2016

Αννα Συνοδινού: Αρχοντική, παθιασμένη και υπερήφανη


«Τίποτα δεν μου λείπει. Η επίδειξη είναι σημείο αδυναμίας. Εγώ είχα τη δύναμη να είμαι με έναν άντρα που με λάτρεψε, είχα την υγεία μου, ένας καρκίνος ευτυχώς πέρασε, είχα την κοινωνία που επίσης με λάτρεψε. 
Εκανα πολλές θυσίες. Εχασα τρία παιδιά στις αρένες της Επιδαύρου και της σκηνής. Πέρασα πολλά, αλλά ήταν μέσα στα καθήκοντά μου».
Αυτά τα λόγια μού έμειναν από την τελευταία συνάντησή μου με την Αννα Συνοδινού την άνοιξη του 2007. Μια σπουδαία κυρία, όχι μόνο του θεάτρου αλλά και της ζωής, που έφυγε από τη ζωή χθες σε ηλικία 89 ετών.
Δεν ήταν μόνο μια εξαιρετική τραγωδός, ηθοποιός με παιδεία, που όταν έπαιζε στην Επίδαυρο εκπροσωπούσε όλη εκείνη τη γενιά με τη σωστή άρθρωση και τον χρωματισμό στη φωνή. Ηταν δασκάλα, καλλιτέχνις που θαύμαζες για τον τρόπο που μιλούσε, την επιμονή της για τα θέματα παιδείας, τις απόψεις της, ακόμη και αν διαφωνούσες. Και πάνω απ’ όλα την ευθύτητά της.
Αρχοντική, αγέρωχη, απλή, παθιασμένη, υπερήφανη, τσαούσα. Παρορμητική, ενοχλητική για πολλούς, παρεξηγήσιμη, δεν χαριζόταν σε κανέναν. «Πάνω απ’ όλα, είμαι χορτασμένη», έλεγε, και αυτό όχι από υλικά αγαθά αλλά από αγάπη και αισθήματα. Φτιαγμένη «από ένα σπουδαίο περιβάλλον», ατσαλωμένη από τις δυσκολίες της ζωής νωρίς, καμάρωνε για τις αξίες: «Οι δικοί μου ήταν άνθρωποι σεμνοί, σοφοί, αγνοί. Δεν ήταν αχόρταγοι, όπως συμβαίνει στη σημερινή εποχή. Φτάνουν όσα έχω και περισσεύουν. Οσα μου έδωσαν το σπίτι μου και οι άνθρωποι που με έφτιαξαν στο θέατρο. Οι άνθρωποι εκείνοι που έφτιαχναν πολιτισμό».
Στο λιτό διαμέρισμα της οδού Ριζάρη τη συνάντησα και πριν από επτά χρόνια, όσο ζούσε ακόμη ο σύζυγός της Γιώργος Μαρινάκης, ο οποίος «έφυγε» το 2009 στα 88 του χρόνια. Ενα κοτσονάτο ζευγάρι – εκείνος παλαίμαχος πρωταθλητής του άλματος εις τριπλούν, που κατά τη δεκαετία του ’50 μεσουρανούσε με τη φανέλα του Εθνικού. Γνωρίστηκαν τον Αύγουστο του 1951 στη Θεσσαλονίκη.
Η Αννα Συνοδινού υπηρέτησε με πάθος, αγωνιστικότητα και πίστη το θέατρο. Στο αυτοβιογραφικό χρονικό «Πρόσωπα και προσωπεία», εκδ. Αφοί Βλάσση, έχει καταγράψει όσα βίωσε έως το 1969. Χαρές, πίκρες, αγώνες, όπως η περιπέτεια που έζησε για τη δημιουργία και τη λειτουργία του Θεάτρου Λυκαβηττού, όσα πέτυχε και έχασε με την «Ελληνική Σκηνή» για την οποία συνεργάστηκε με τον Θάνο Κωτσόπουλο και τη σύζυγό του Αννα Ραυτοπούλου-Κωτσοπούλου.
Οι δάσκαλοί της
Πάντα μιλούσε για τον δάσκαλό της Δημήτρη Ροντήρη, τη διαμάχη του με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο, τις αναμνήσεις από τα εκρηκτικά εγκαίνια του ανεπίσημου Φεστιβάλ Επιδαύρου το 1954. Τον πρώτο τον χαρακτήριζε «δάσκαλο και μεγάλο», τον δεύτερο «διανοούμενο και ψημένο στην πολιτική». Ομως με τη δική της μεσολάβηση και του Μαρινάκη έγινε ακόμη και συνεργασία μεταξύ τους στο Εθνικό. Οσο για το ζεύγος Παξινού-Μινωτή, ήταν πάντα τσεκουράτη.
Στις συζητήσεις μαζί με τα ονόματα της Κοτοπούλη, της Κυβέλης, του Σολομού, του Μυράτ, του Μουζενίδη, του Καλλέργη, του Τερζάκη, του Χορν, παρήλαυναν πάντα και οι πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής. Από τον Γέρο της Δημοκρατίας, τον Γεώργιο Παπανδρέου, και τις θεατρικές του αδυναμίες μέχρι τον αγαπημένο της Κωνσταντίνο Καραμανλή. Σπάνια παινευόταν για τις προσωπικές της επιτυχίες: Αντιγόνη, Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Ηλέκτρα, Αλκηστις, Ανδρομάχη, Λυσιστράτη, Ελένη, Εκάβη, Κλυταιμνήστρα… Λυπόταν όμως για τις απώλειες, κυρίως για τις τρεις αποβολές της.
Οταν ήταν μόλις 12 χρόνων, είχε πει στον Θάνο Κωτσόπουλο ότι εκείνη «ή μοδίστρα ή βιβλιοθηκάριος» θα γινόταν. Τελικά, τον Ιανουάριο του 1947 έδωσε εξετάσεις στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου ενώπιον του προέδρου Δημήτρη Ροντήρη, των μελών Σ. Μελά, Ν. Παρασκευά, Κ. Καρθαίου και της Μαρίκας Κοτοπούλη. Τρία χρόνια αργότερα προσελήφθη από το Εθνικό Θέατρο.
Η καταγωγή της ήταν από την Αμοργό. Το όγδοο παιδί της οικογένειας μεγάλωσε όπως έλεγε με αγάπη, αρχές και χριστιανική αγωγή. Εκτός από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου όπου αρίστευσε, σπούδασε μπαλέτο, μουσική, ξεχώρισε με τις ερμηνείες της στο κλασικό και το σύγχρονο δραματολόγιο, πρωτοστάτησε στην ίδρυση του πρώτου θεάτρου κήπου, στο πρώτο κυκλικό θέατρο στην Ελλάδα, και δημιούργησε το Θέατρο Λυκαβηττού. 
Τα χρόνια της δικτατορίας, έως το 1972, διέκοψε διαμαρτυρόμενη κάθε δραστηριότητα στο θέατρο, κατασχέθηκε μάλιστα τότε ακόμη και το διαβατήριό της, ενώ εκείνη γνωρίζοντας από δυσκολίες, όχι μόνο δεν το έβαλε κάτω, αλλά εργάστηκε ως δακτυλογράφος στην εισαγωγική-εξαγωγική εταιρεία του συζύγου της. Το 1975 εκλέχθηκε βουλευτής Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία, διετέλεσε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών (1977-1981) καθώς και δημοτική σύμβουλος Αθηναίων με το συνδυασμό «Νέα Εποχή» του Μιλτιάδη Εβερτ.
Από το βουλευτικό της αξίωμα παραιτήθηκε το 1990 κατά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Είχε άποψη, όμως, για όλα, ακόμη και για το κλείσιμο της ΕΡΤ. «Κάθε τι που κάνω είναι πολιτική πράξη», έλεγε. «Καμιά εποχή δεν έμεινε γυμνή από ήρωες. (…) Νέοι ήρωες θα δημιουργηθούν αναγκαστικά».
Την ενοχλούσε «η εγκατάλειψη των γηρατειών». Αυτά ήθελε να αλλάξει, αυτά έλεγε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Οπως: «Πολιτισμός είναι να μην υπάρχουν ζητιάνοι». Πίστευε στους νέους και πάνω απ’ όλα στην παιδεία. «Ας βοηθήσουμε τους νέους να μάθουν. Ολα πρέπει να τα πουλήσει η Ελλάδα και να πληρώσει δασκάλους».
Δεν γνώρισα πολλούς να μιλούν με το ίδιο πάθος για το καναρίνι της, τον Γιαννάκη, όπως τον φώναζε, τους αδύναμους ηλικιωμένους, τους κυνηγημένους, τους αριστερούς που βοήθησε. Στην κρεβατοκάμαρά της, οι εικόνες, το καντηλάκι, το εξώφυλλο περιοδικού με τη φωτογραφία του Χατζιδάκι, δίπλα στις οικογενειακές αναμνήσεις και στα βιβλία, μαρτυρούσαν γυναίκα μιας άλλης εποχής, γενναιόδωρης σε αξίες και ελπίδες

Σημαντικό, έλεγε, είναι να κρατάς τον λόγο της τιμής σου, ειδικά σήμερα: «Για να υπάρχουν προοπτικές».
Η κηδεία της θα γίνει την ερχόμενη Δευτέρα στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.
.......................................................................................................
Γιατί ανάβουμε το καντήλι; 

Αγίου  Νικολάου Βελιμίροβιτς

Πρώτον: Γιατί η πίστη μας είναι φως. Ο Χριστός είπε: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου». Το φως της κανδήλας μας θυμίζει το φως, με το οποίο ο Χριστός καταυγάζει τις ψυχές μας.

Δεύτερον: Για να μας θυμίζει, ότι και η ζωή μας πρέπει να είναι φωτεινή σαν των αγίων, δηλαδή των ανθρώπων, που ο Απόστολος Παύλος τους ονομάζει «τέκνα φωτός».

Τρίτον: Για να είναι έλεγχος στα σκοτεινά μας έργα και στις κακές μας ενθυμήσεις και επιθυμίες. Και έτσι να τα επαναφέρει όλα στο δρόμο του φωτός του αγίου Ευαγγελίου. Για να λάμψει «το φως ημών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν ημών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα ημών τον εν τοις ουρανοίς».

Τέταρτον: Είναι μια μικρή δική μας θυσία, σημείο και δείγμα της ευγνωμοσύνης και της αγάπης, που οφείλουμε στο Θεό για τη μεγάλη θυσία που έκαμε για μας. Με αυτήν και με την προσευχή μας, τον ευχαριστούμε για τη ζωή, για τη σωτηρία και για όλα όσα μας χαρίζει η θεϊκή και άπειρη αγάπη του.

Πέμπτον: Για να είναι φόβητρο στις δυνάμεις του σκότους, που μας επιτίθενται με ιδιαίτερη πονηρία πριν και κατά την ώρα της προσευχής και θέλουν να απομακρύνουν τη σκέψη μας από το Θεό. Οι δαίμονες αγαπούν το σκοτάδι και τρέμουν το φως: Και του Χριστού κι εκείνων που αγαπούν τον Χριστό.

Έκτον: Για να μας παρακινεί σε αυτοθυσία. Όπως δηλαδή με το λάδι καίγεται στο καντήλι το φυτίλι, έτσι και το δικό μας θέλημα να καίγεται με τη φλόγα της αγάπης για τον Χριστό και να υποτάσσεται πάντοτε στο θέλημα του Θεού.

Έβδομον: Για να μάθωμε ότι: Όπως δεν ανάβει το καντήλι χωρίς τα δικά μας χέρια, έτσι και το εσωτερικό καντήλι της καρδιάς μας δεν ανάβει χωρίς τα χέρια του Θεού. Οι κόποι των αρετών μας είναι η καύσιμη ύλη (το φυτίλι και το λάδι), που για να ανάψουν και να φωτίσουν χρειάζονται το «πυρ» του Αγίου Πνεύματος.

πηγή: Τρελογιάννης

6 σχόλια:

  1. Αυτή η εικόνα δείχνει τον τάφο του γέροντα Σωφρόνιου! Είναι από το κοιμητήριο που έχουν φτιάξει στη μονή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @lpap
    Ιδέα ΔΕΝ είχα ότι η φωτογραφία είναι από τον τάφο του Γ.Σωφρόνιου. Την ανέβασα επειδή μου άρεσε ως φωτογραφία, απλώς.
    Ευχαριστώ πάντως πολύ για την πληροφορία.
    Αντε...και να χαίρεστε και το..παιδί, τον Κούλη ντέ!
    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Άσχετα τα δυο θέματα μεταξύ τους! Κι οι...συγγενείς σου, οι Μεσσήνιοι, τον στήριξαν!Ποιος να το περιμενε ε; Μακάρι να τον χαρεί όλη η χώρα και μακάρι οι όποιες αλλαγές να είναι προς το συμφέρον της πατρίδας κι όλων των Ελλήνων! Δύσκολες εποχές για οτιδήποτε.
    Η φωτό είναι από το κοιμητήριο της μονής. Αυτός είναι ο κεντρικός τάφος κι έχει, αν θυμάμαι καλά, ακόμη δύο πιο μικρούς στο ιδιο στυλ. Οι υπόλοιποι τάφοι είναι συρταρωτοί και οι νεκροί τοποθετουνται κει όπως περίπου στα χρόνια του Χριστού(ακριβώς δεν γνωρίζω). Στο κοιμητήριο εχουν μπεει αρκετοί ως τώρα. Όταν ετοιμάζονταν η κρύπτη(έτσι ονομάζεται, είναι υπόγεια) ο γέροντας ρωτούσε πότε θα ναι έτοιμη γιατί δεν μπορούσε να "κρατηθεί" στη ζωή. Δεν ήταν ακριβώς έτοιμη όταν αναχώρησε αλλά μέχρι να γίνει η ταφή είχε ετοιμαστεί. Είναι πραγματικά όλος ο χώρος γεμάτος γαλήνη κι ηρεμία. Παρότι μιλάμε για κοιμητήριο! Σου συστήνω ν αφήσεις τα μπλογκια και να επισκεφτείς το χώρο. Επίσης ο γέροντας με τον νυν Άγιο Νικόλαο Βελιμίροβτς ήταν πάρα πολύ καλοί φίλοι!
    Είδες πόσα μαθαίνεις διαδικτυακά; χαχαχα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @lpap (ευγενική επίσης) διαδικτυακή φίλη...
    ;-)
    Δεν θα αντισχολιάσω πολιτικά...ας το πάρει το ποτάμι...
    ;-)
    Ευχαριστώ σχετικά με τις πληροφορίες για τους τάφους.

    Διαθέτω και γω εδώ και πολλά χρόνια έτοιμο τον δικό μου(αχρείαστος να ΄ναι παρόλα αυτά, αχρείαστος! δε βιάζομαι, χαχα!)

    Ταξίδι στο Εngland, δεν έτυχε να πάω ποτέ, και δεν το βλέπω...Δεν μου αρέσει το κλίμα...πολύ βροχερό λένε...σκιάζουμαι και τους φανατίλες ... μελαχρινούς που λόγω ψύχωσης θρησκευτικής θανατώνουν στο ξαφνικό, τις ζωές του κοσμάκη εκεί...άσε...πιο ήσυχα στην Πάτρα....

    Ωστόσο υπάρχει ένα σχέδιο να επισκεφθώ μια μέρα το Σαν Φρανσίσκο στο Αμέρικα, να προσκυνήσω το ΑΦΘΟΡΟ λείψανο του ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ , που συμπτωματικά υπήρξε και αυτός φίλος με τον Άγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς.
    ;-)
    Ο λογιώτατος και ευαισθητότατος π.Σωφρόνιος του Έσσεξ ανέδειξε ΑΦΘΟΡΟ λείψανο;

    Νομίζω ΟΧΙ...και αυτό για μένα και για πολλούς άλλους σαν και μένα έχει ΤΕΡΑΣΤΙΑ σημασία..

    Να το τονίσω.Άλλο ευλαβής παπάς
    ΑΛΛΟ , ΑΓΙΟΣ παπάς...

    ΔΕΝ τα μπερδεύω και ΚΥΡΙΩΣ ΔΕΝ βιάζομαι...

    (μη μου απαντήσεις επί του θέματος...δεν ευκαιρώ για συζήτηση και φιλικά , θρησκευτικά μαχαιρώματα...τρέχω πολύ αυτές τις μέρες...)
    ;-)
    Με υγεία το οικονομικός έτος 2016 και με ειρήνη ψυχής εύχομαι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τα πολιτικά εσύ τα άρχισες. Δεν είχα πρόθεση να μπω σε αυτό το κομμάτι. Είναι ευρύ και δεν είναι για μπλογκ οι συζητήσεις του είδους. Αφού όμως πέταξες το γάντι..το σήκωσα.
    Για τα περί αφθαρσίας κλπ τα χουμε πει πολλάκις. Δε θα αλλάξω τη γνώμη σου. Δε με ενδιαφέρει και να το κάνω εξάλλου.
    Περί τάφων..μέγα θέμα. Θα μας καίνε σε κάμποσα χρόνια οπότε κι αυτοί θα ναι άχρηστοι..
    Άστα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @lpap
    Εντάξει Λαμπρινή μου. Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει την γνώμη του διπλανού του με λογικά επιχειρήματα . Το έχουμε καταλάβει και συγνώμη αν σε στενοχώρησα ...
    ;-)
    Καλό Σαββατοκύριακο, όλα καλά και ευλογημένα, ας ευχηθούμε για όλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή