Akira Kurosawa - Madadayo- Tελευταία σκηνή (1993)

...............................................

- Κριτική από το Cine.gr: 

Τόκυο 1943…Ο δάσκαλος γερμανικών Hyakken Uchida αποφασίζει να βγει στη σύνταξη και να αφοσιωθεί στη συγγραφή βιβλίων. Οι μαθητές του, αποφασίζουν να γιορτάζουν κάθε χρόνο τα γενέθλιά του. Κατά τη διάρκεια του εορτασμού τηρείται ένα περίεργο τελετουργικό. 

Στο άκουσμα του ονόματος Hyakken Uchida, φίλε αναγνώστη, το πιθανότερο είναι να μη νιώσεις τίποτα. Και είναι απολύτως φυσικό αφού δεν είσαι Ιάπωνας. Γιατί αν είχες ανατραφεί στη χώρα του ανατέλλοντος Ηλίου, των σαμουράι και του σάκε (παραδοσιακό ποτό) αποκλείεται να μη γνώριζες το δάσκαλο γερμανικών, το συγγραφέα και ακαδημαϊκό Hyakken Uchida (1889 - 1971). Η ταινία λοιπόν αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα, στηριζόμενη σε μεγάλο βαθμό στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Uchida, «Madadayo». 

«Madadayo» σημαίνει «όχι ακόμα». Κατά τη διάρκεια του εορτασμού των γενεθλίων του Uchida οι μαθητές του, συνήθιζαν να του κάνουν την ερώτηση «Maida Kai?» (είσαι έτοιμος;) για να πάρουν την απάντηση «Madadayo». Όλα αυτά για να πω την αλήθεια ίσως να σου φαίνονται κινέζικα, για την ακρίβεια γιαπωνέζικα, όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ιαπωνική κουλτούρα. Αυτό το είδος των ερωταποκρίσεων είναι ένα παιχνίδι. Ένα παιχνίδι με το οποίο κοροϊδεύουν δυνατά το χάρο. Ακόμα και ο ίδιος ο σκηνοθέτης συμμερίζεται την αδυναμία των δυτικών να αντιληφθούν τη σημασία αυτού του ιδιόμορφου παιχνιδιού και το εξωτερικεύει σε μια καταπληκτική σκηνή όπου Αμερικάνοι στρατιώτες μπαίνουν στο χώρο συνεστίασης και δείχνουν σαστισμένοι με το ιδιόμορφο του πράγματος. 

Η τελευταία ταινία του Kurosawa δεν έχει κάτι το επικό, όπως προηγούμενές του. Ωστόσο για άλλη μια φορά στο επίκεντρο βρίσκεται ο άνθρωπος και η δύναμη που έχει για να αλλάξει τον κόσμο. Γιατί ως ουμανιστής ο Kurosawa πίστευε στη δύναμη του ατόμου (για να αλλάξει η κοινωνία πρέπει να αλλάξει το άτομο, αν γίνονταν όλοι καλοί όπως ο δάσκαλος ο κόσμος θα ήταν σίγουρα καλύτερος). Πέραν τούτων την ταινία οφείλουμε και πρέπει να τη δούμε ως την τελευταία ενός μεγάλου σκηνοθέτη. Και εξηγούμαι: Στο πρόσωπο του δασκάλου θα μπορούσαμε άνετα να διακρίνουμε τον Ιάπωνα σκηνοθέτη, ο οποίος «φωνάζει» δυνατά σε όσους θεωρούν ότι ξόφλησε «madadayo». Δεν πέθανε, στέκει πίσω από την κάμερα αγέρωχος και κάνει ταινίες. Δυστυχώς η ίδια η ζωή θα τον διαψεύσει, μετά πέντε χρόνια θα αφήσει την τελευταία του πνοή χτυπημένος από βαρύ εγκεφαλικό. Η ταινία με την οποία ξόρκιζε το θάνατο ήταν και η τελευταία του. Από ετούτη τη σκοπιά ιδωμένο θα μπορούσε το έργο να χαρακτηριστεί «σχεδόν αυτοβιογραφικό». 

Τέλος πάντων η ταινία αποπνέει μια έντονη συγκινησιακή αύρα και έχει να προσφέρει τις εκπληκτικές ερμηνείες του ζευγαριού (του καθηγητή και της γυναίκας του). Δυστυχώς όμως απέχει πολύ από τα αριστουργήματα του ’60 άντε και του RAN του ’80. 

Βαθμολογία:  (7/10) 

Ματθαίος Βέργος