Πότε ΔΕΝ διαφέρει η υπομονή από την εκδίκηση;

Επίσκοπος Αχρίδος Νικόλαος Βελιμίροβιτς


"Η χριστιανική  υπομονή
 είναι πραεία υπομονή. 
αν όμως η υπομονή
τρέφει μια, ανίσχυρη, έστω, κακία 
δεν διαφέρει πολύ 
από την εκδίκηση" 

(από το ανεκτίμητο "Πνευματικό ημερολόγιο" 
με τίτλο: ο Πρόλογος της Αχρίδος 
του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, 
τόμος Ιουνίου, σελ. 223, εκδόσεις Άθως )
....................................................................................................
....................................................................................................

Στίχοι:  

Ηλίας Κατσούλης

Μουσική:  

Ορφέας Περίδης

1.

Ορφέας Περίδης

Μοιάζω με το δέντρο εκείνο
που πληγώνουνε κι ανθίζει,
άσπρο δάκρυ σαν το κρίνο
απ’ το σώμα μου δακρύζει,
μοιάζω με το δέντρο εκείνο
που πληγώνουνε κι ανθίζει.

Μαστιχόδεντρο και κρίνο
Άγιο Μύρο και λιβάνι
ποιος αγάπησε να γιάνει.

Που σκορπάει την ευωδιά του
και στο χώμα που θα γείρει
κι ας κεντήσαν την καρδιά του
μ’ ασημένιο κεντητήρι,
που σκορπάει την ευωδιά του
και στο χώμα που θα γείρει.

Μαστιχόδεντρο και κρίνο
Άγιο Μύρο και λιβάνι
ποιος αγάπησε να γιάνει.

Μοιάζω με το δέντρο εκείνο
που το σώμα του αγιάζει,
απ’ το δάκρυ του που τρέχει
απ’ το μόσκο του που στάζει,
μοιάζω με το δέντρο εκείνο
που το σώμα του αγιάζει.

Μαστιχόδεντρο και κρίνο
Άγιο Μύρο και λιβάνι
ποιος αγάπησε να γιάνει.

H πεθερά μου και η έλλειψη αντίστασης (επανάληψη)

(επανάληψη από https://salograia.blogspot.com/2009/10/blog-post_09.html )
.....................................................................................................................
Από κάτι διαβάσματα, πρωτοέμαθα για την ψυχιατρική έννοια της αντίστασης.

Τι ήταν η αντίσταση κατά τους ψυχίατρους;

Μια άμυνα του "εγώ", του ψυχαναλυόμενου πελάτη.

Μια άρνηση του πελάτη, να δεχτεί την άποψη του ψυχοθεραπευτή, για κάποια στοιχεία της προσωπικότητάς του-το θέτω απλοϊκά.

Σίγουρα, όσο πιο πολλές αντιστάσεις έχει ο ψυχοθεραπευόμενος, 
τόσο πιο δύσκολο καθίσταται και μακροχρόνιο, το έργο της ψυχοθεραπείας.

Στη συνέχεια κατάλαβα ότι η αντίσταση, ξεφυτρώνει σαν ραπανάκι, στον κήπο, της κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας και σχέσης. 

Αυτή την αντίσταση, στα μοναστήρια τη λένε "θέλημα". 
Ο μοναχός που αντιστέκεται στις εν Κυρίω, επιταγές του γέροντά του, ονομάζεται "θεληματάρης" και όπως δείχνει η εμπειρία, με τον τρόπο αυτό, δυσκολεύει φοβερά, της πνευματικής προκοπής του, το έργο...

Για να μην πολυλογώ, κατάλαβα οτι τελικά, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αντιστέκεται σε ένα άλλο άνθρωπο, φίλο, συνεργάτη, ηγούμενο, σύζυγο, γονιό, δάσκαλο, προιστάμενο.

Βέβαια εκεί που γίνεται ο χαμός με τις αντιστάσεις σήμερα, είναι ο χώρος του γάμου.

Εκεί, στο χώρο του γάμου, τώρα με την κοινωνική-οικονομική απελευθέρωση των γυναικών, κάθε τόσο συμβαίνει το μεγάλο το μπάχαλο.

Μα πώς μεταμορφώνονται έτσι οι γλυκές- κάποτε χαμηλοβλεπούσες- κοπέλες;

Στην αρχή, μέχρι να το πιάσουμε στον ιστό μας το παλικάρι, 
τις κάνουμε τις πιρουέτες στο ένα νύχι.

Μετά, άμα χορέψουμε τον Ησαία, 
έρθουνε και δυο κουτσουβελάκια, 
ποιος την είδε την κυρία και δεν την φοβήθηκε!

-Ναααα! μια γλώσσα δέκα μέτρα, για τα δικαιώματά της, 
για το σόι του, για τα μύρια όσα, Θεέ μου φύλαγε!

Μετά λένε, έχει προβλήματα ο γάμος.

- Εμ βέβαια και έχει μανδάμ!

Διατί, όμως, σε ερωτώ, δεν είχε προβλήματα ο γάμος της πεθεράς μου, που ήτανε και πανέμορφη και μορφωμένη και εργαζόμενη σκληρά κάτι 15ωρα και είχε παντρευτεί με έναν ελαφρώς αγριανθρωπάκο, εκ πρώτης όψεως;

Διότι η πεθερά μου

(στα άγια η ψυχούλα της, από το πολύ αρχικό βρίσε βρίσε, την αγάπησα τελικά αυτή τη γυναίκα)

όλο με γλύκες και σιρόπια, τον πήγαινε:

- Ναι, Γιώργο μου, ό,τι πεις εσύ Γιώργο μου, 

-Δεν ξέρω εγώ, ο Γιώργος ξέρει!

(το έλεγε ντροπαλά και πάντα με χαμόγελο ενώ αυτή κι αν ήξερε...
αυτό πια σλόγκαν ήτανε στο σπίτι, το λέγαμε όλοι και χαχανίζαμε)

και άντε μετά από αυτά, το θηρίο-ο Γιώργος, να γρούξει!

Δεν έγρουζε! 

-Διατί;

Διότι η πεθερά μου, εκτός από γάτα με πέταλα, ήταν -επί της ουσίας- γυναίκα με βαθύτατη

χριστιανική συνείδηση. 

Ιεραρχούσε τα πράγματα κατά τις επιταγές του Αποστόλου και έκανε ενσυνείδητα 
(από σοφία και όχι από αδυναμία) υπακοή στον άντρα της.

-Δηλαδή;

-Τι θα πεί υπακοή μέσα στο γάμο;

Θα πεί, ακύρωνε το προσωπικό της θέλημα, και του έδινε το οφειλόμενο προβάδισμα(διότι ο άνδρας, χρυσούλι μου, είναι η κεφαλή της γυναικός -η γυναίκα αποτελεί το λαιμό, θυμάσαι τη σχετική ατάκα;)

Θα πεί ακύρωνε τις προσωπικές της, εγωκεντρικές αντιστάσεις και τάσεις, για χάρη της ομόνοιας στην οικογένεια και για χάρη της αγάπης -κυρίως-που είχε στο Γιώργο της.

Με την υπακοή της, πετύχαινε την ενότητα του προσώπου της, την ενότητα του γάμου της, την ενότητα τής οικογένειά της, τηρώντας την τάξη της Εκκλησίας. 

Διότι ο χριστιανικός γάμος είναι ως εις Χριστόν και εις Ἐκκλησίαν, που γράφει ο Απόστολος.
Η πεθερά μου υπάκουε τον άντρα της όπως η Εκκλησία υπακούει στο Χριστό.

Ήταν ο Γιώργος της, του βίου της, όλου, ο πρώτος και έσχατος έρωτας. 

Και ο Γιώργος, απο ελαφρώς θηριώδης, μετατρεπόταν σε αγαθότατο πιτσουνάκι που κούρνιαζε κάτω από τις τρυφερές φτερούγες τις πεθεράς μου και γαλήνευε, και θυσιαζόταν με τη σειρά του για κείνη και τα τρία παιδιά τους. 

Και ο Γιώργος την υπεραγαπούσε για τον άψογο- επι δεκαετίες- τρόπο της.

Και όταν έφυγε πρώτη εκείνη από τούτο τον προσωρινό κόσμο, ήταν αληθινά, σαν να έχασε η ζωή του, το αστέρι της.

Και ακολούθησε.

Εγώ τη μάνα μου την αγαπώ, αλλά θα το κάνω και τραγουδάκι αν επιθυμείς , λατρεμένο μου, με τέτοιο στίχο:

- "Τη μάνα μου την αγαπώ,ώπαααα! την πεθερά καλύτερααααα!"

-Την πεθερά καλύτερα;

Για Όνομααα!

- Ναι! Και ξέρεις γιατί καλύτερα;

Διότι πέτυχε τον άθλο μιας ζεστής, δεμένης οικογένειας!

Έδινε εκείνη το παράδειγμα της θυσίας και ακολουθούσαν οι άλλοι, επειδή η γυναίκα, ως σύντροφος, ως μάνα, είναι στο σπίτι, η κινητήρια η δύναμη, το λέει και κάποιος σπουδαίος, Ρώσος θεολόγος, διανοούμενος:

-Στην Εδέμ, ο διάβολος, πείραξε πρώτη την Εύα, διότι ὴξερε:άν έπεφτε η Εύα στην παγίδα του, ο Αδάμ, απλώς θα ακολουθούσε. 

Επειδή η γυναίκα συνιστά το ισχυρότερο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης.

Γι αυτό και αργότερα με το ύψος και το βάθος και τη λάμψη μιας άλλης γυναίκας, της Υπεραγίας Θεοτόκου, σαρκώθηκε εν Αγίω Πνεύματι, στην άχραντη σάρκα της, ο Υιός και Λόγος του Θεού, που ανέπλασε την ανθρώπινη Φύση και άνοιξε με τη Θεία Του Ανάσταση τις πύλες της Αιώνιας 
Ζωής, για των θνητών το γένος.

Η πεθερά μου, δεν χρειάστηκε ποτέ της, ψυχίατρο ή ψυχολόγο, ή κοινωνικό λειτουργό διότι την εγωκεντρική την αντίστασή της, στο Ονομα του Χριστού, την είχε μετουσιώσει σε καστανόχωμα και πάνω της φύτεψε,ευωδιαστά -προσφοράς και διακονίας ακάματης- "μανουσάκια, μανουσάκιααααα!" που λέει και το δημοτικόν άσμα...




Θαυμαστό, το παράδειγμα που μας άφησε.

Να έχουμε την ευχή της.

Στα άγια η ψυχούλα της! 

Θα λάβει το μεγάλο μισθό της προσφοράς της, 
εν τη Φοβερά Ημέρα της Κρίσεως!

Ευανθία η Σαλογραία

(πατώντας με τον κέρσορα πάνω στην υπογραφή
θα πεταχτείς-κάθε φορά σε ξαποστέλνω αλλού, περιστεράκι μου-
στην ανάρτηση με τίτλο:"Δική μου είναι η εκδίκηση")

Το να εκδικείσαι μια γυναίκα...

Ονορέ Ντε Μπαλζάκ
(Γαλλία, 20 Μαίου 1799- 18 Αυγούστου 1850)

"Το να εκδικείσαι μια γυναίκα...
δε σημαίνει τάχα 
πως αναγνωρίζεις
ότι μόνο αυτή 
υπάρχει για σένα, 
ότι Δεν μπορείς να την αντιπαρέλθεις;

Η εκδίκηση δεν είναι τότε
ένα μέσον
για να την ανακτήσεις;" 

(Από το νέο βιβλίο 
Η ανθρώπινη κωμωδία-Ονορέ Ντε Μπαλζάκ  σελ. 66.
σε μετάφραση-ανθολόγηση, Κωστή Παπαγιώργη-εκδόσεις Καστανιώτη)
....................................................................................................
....................................................................................................

Δική μου είναι η εκδίκηση (επανάληψη)

((επανάληψη)

Λοιπόν, λατρεμένο μου, 

προσωπικά, στο λέω με πάσα εντιμότητα, άν δεν ήμουνα μια
κατηχητικούδα του ΜΗ κερατά, έτσι και με πείραζε κάποιος, 
θα του ανταπέδιδα όχι οφθαλμόν
αντί οφθαλμού, μόνο, όχι τέτοια ψιλοπράγματα, α μπα!

Δεν θες να ξέρεις, τί θα του έκανα.
Το είπα μια φορά και φωναχτά, το παραπάνω και με κοίταξε με περιφρόνηση, ο καλός μου ο Μάριος , αναστενάζοντας:

- Καλά! Είσαι τόσο άθλιος άνθρωπος;
Είσαι τόσο μικρόψυχη
-Ναι, βρε! 
Είμαι και γουστάρω και δεν θα δώσω λογαριασμό σε κανέναν! 
Άμα με πειράξουνε, θα τους πειράξω! 
Δεν θα κάθομαι με σταυρωμένα χέρια σαν καρπαζοεισπράχτορας, για να πίνουν αυτοί ουίσκια εις υγείαν του κορόιδου, για Όνομααα!

Και ενώ κινούμαι στο έδαφος αυτής της νοητικής περιοχής, ότι και βέβαια, θα ανταποδώσω, αν κάποιος με... κουρδίσει άγρια
( Παναγία μου, κανείς ας μη με βάλει στη συγκεκριμένη δοκιμασία, το καλό που του θέλω...)
πέφτει πάλι στο ξερό χώμα τής συνείδησής μου- σαν απαλή βροχή τού Φθινόπωρου- μια φωτεινή φράση από την Αγία Γραφή:

" Εμοί εκδίκησις, εγώ ανταποδώσω, λέγει Κύριος." 
(Προς Εβραίους κεφ.ι, στίχος 30)
Την είδα και χάζεψα.
Κάνει τέτοια πράγματα ο Κύριος;
Ανταποδίδει;
-Βεβαιότατα, μανδάμ, ανταποδίδει
Όχι όμως, όπως εσύ φαντάστηκες -παιδιόθεν- την ανταπόδοση.
Όχι με εμπάθεια οργής.
Όχι με την -παραμικρή- κακία και ανθρώπινη ή δαιμονική εκδικητικότητα, που μας πλασάρουν οι εβραίοι σκηνοθέτες του σινεμά.
Ο Τριαδικός Θεός που λατρεύουμε οι Ορθόδοξοι, έχει για ό λ α Του τα πλάσματα, την τελειότητα μιας ανερμήνευτης και απαθούς αγάπης.
Από το Μηδέν εις το Είναι, μάς έφερε. 

Έδωσε τους Νόμους, τους φυσικούς και τους νόμους τους πνευματικούς και με βάση αυτούς τους Νόμους, όρισε να πορευόμαστε.
Όποιος παραβαίνει το Νόμο είτε το φυσικό είτε τον πνευματικό, εισπράττει τις συνέπειες αυτής της παράβασης, αργά ή γρήγορα, με τη μορφή απαραμύθητου ψυχικού ή σωματικού πόνου.

Και γιατί δεν πρέπει -εγώ προσωπικά- να ανταποδώσω κακία στην κακία αλλά να περιμένω- και γύρευε πόσον καιρό πρέπει να περιμένω(με τα νεύρα τσατάλια από την καθυστέρηση) για τη θεία επέμβαση- την απόδοση δικαιοσύνης από τον Κύριο;

Δεν πρέπει να ανταποδώσω, διότι, η ίδια- ως άνθρωπος ατελής και σκοτισμένος- αν προσπαθήσω να ανταποδώσω, θα ανταποδώσω πάντα κάτι παραπάνω από το κακό που νομίζω ότι μου έκανε ο απέναντι.

Ανταποδίδοντας- έστω, άθελά μου- κάτι παραπάνω, θα δημιουργήσω στην ψυχή τού θιγόμενου πλησίον, ένα έλλειμμα δικαιοσύνης που θα φέρει στην επιφάνεια των σχέσεων, νέα συναισθηματικά προβλήματα και εμπλοκές επώδυνες.

Θα πει-ας υποθέσουμε- η πεθερά:
-Εγώ- η καλή γυναίκα- απλώς, Ανοικοκύρευτη την είπα!

Αυτή γιατί μού 'δωσε μια φτυσιά στα μούτρα;

Η φτυσιά αποτελεί παραπάνω προσβολή από την προσβολή που της έκανα!


Και θα με σπρώξει.
Σπρώχνοντάς με-η αδικημένη- αστραπιαία θα σκεφτώ:
-Όπα! Τι είναι αυτά;

Τσαμπουκαλεύονται και οι πεθερές στον 21ο αιώνα;


Προσωπικά, μια δροσερή φτυσιά στα μούτρα, της πέταξα.


Αυτό το... Αλτσχάιμερ, πώς μου τη βγαίνει με κόκκινο;

Και θα της κοπανήσω μια μπουνιά στο χέρι που με έσπρωξε, έτσι! 


Για να ...μάθει!

Η πεθερά,από τη μεριά της, ξαφνιασμένη και αστραπιαία αντιδρώντας

(νευρώνες είναι αυτοί, Διονυσάκη μου)

θα μου ανταποδώσει τη μπουνιά.

Τυλιγμένη πιά και γω στο πάθος τής οργής, θα συνεχίσω ηρωικά, με μια κλοτσιά στο καλάμι της, εκείνη, τότε με μάτι θολό,αρπάζοντας το χασαπομάχαιρο της κουζίνας,θ'αρχίσει να με κυνηγάει γύρω γύρω απο το τραπέζι και, αν δε βρισκόταν ένα χαλί κακοστρωμένο- να πεδικλωθεί η χριστιανή να πέσει ανάσκελα μένοντας αναίσθητη- δεν ξέρω πώς θα τη γλιτώναμε την τραγωδία, την αποφράδα ημέρα εκείνου του -ευτυχώς- φανταστικού διαλόγου που μόλις περιέγραψα.

Γιατί, όμως, στα εξομολογούμαι αυτά, φωναχτά,λατρεμένο μου;

Για να ακούσω, επιτέλους- με τα μισόκουφα αυτάκια μου- ότι η βία φέρνει


υ π ο χ ρ ε ω τ ι κ ά κλιμάκωση βίας που μόνο με θάνατο -ίσως- να τερματίζεται.


Και γιατί δεν μπορούμε να ανταποδώσουμε ε π α κ ρ ι β ώ ς εμείς οι άνθρωποι, τιμωρία στην τιμωρία;
Δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω, περιστεράκι μου, μέχρι τελικής εμπέδωσης:

-Λόγω της κατασκευής τής ψυχοσωματικής μας υπόστασης,η οποία είναι υπερ-ευαίσθητη, είτε το συνειδητοποιούμε -οι άφρονες- είτε βρισκόμαστε σε μαύρα μεσάνυχτα επί του θέματος.

Θυμάμαι συχνά εκείνη την υπέροχη σκηνή από τον "Έμπορο της Βενετίας" με τον Αλ Πατσίνο, όπου ο Σάϋλωκ καλείται να πάρει το συμφωνημένο αντίτιμο, χωρίς να στάξει όμως ούτε σταγόνα αίμα- μια και η σταγόνα αίμα δεν περιλήφθηκε στο χαρτί, την ώρα που το υπέγραφαν.

Επειδή, λοιπόν, αδυνατούμε να ανταποδώσουμε επακριβώς κακία στην κακία, όσο και αν νιώσουμε προσβεβλημένοι, ας σιωπήσουμε προς το παρόν, ειλικρινά προσευχόμενοι για τον ανεγκέφαλο που μας έβλαψε, και ας αφήσουμε τον Κύριο, ό τ α ν Εκείνος θα κρίνει, να ανταποδώσει με το δικό Του, τέλειο και αναμάρτητο και παιδαγωγικό τρόπο.

Αργεί ο Κύριος,ενίοτε- για τη δική μας, επίγεια αίσθηση του χρόνου- αργεί, αλλά δεν λησμονεί, το διατυμπανίζει και ο λαός μας, και η ανταπόδοση είναι πάντοτε ευθέως ανάλογη των Νόμων φυσικών και πνευματικών που παραβιάστηκαν. 

Στις καλοπροαίρετες ψυχές, η ανταπόδοση αυτή του Κυρίου, γίνεται αφορμή μεγαλύτερης προσοχής και ωριμότητας -για τη συνέχεια, τού εν τω κόσμω, βίου τους.

Και δεν έχει σημασία να υλοποιηθεί κάτι εξωτερικά φανταχτερό ως εκδίκηση -με κινηματογραφικό τρόπο,σε στυλ Κλίνταρου στα γουέστερν- ώστε όλοι να το δουν ότι ο Κύριος "εκδικήθηκε".

Το Άγιο Πνεύμα τελεσιουργεί τα θαυμάσιά Του, σιωπηλά, αθόρυβα, σαν δροσερό αεράκι που ό λ α ανεξαιρέτως τα γεγονότα στις προσωπικές ζωές των ανθρώπων- από τα πιο χαρούμενα, ως τα πιο λυπηρά- τα διευθετεί προς εκάστου, το Αιώνιο Συμφέρον.

Και ο άνθρωπος στον οποίο αναφέρεται το παιδαγωγικό μέσον της "εκδίκησης" το νιώθει, το εισπράττει μυστικά, στα κατάβαθά του, πως για τον ίδιο προοριζόταν το Μήνυμα.

Και, εν τέλει, αυτό είναι που έχει όλη τη σημασία, αγαπημένο μου...


Ευανθία η Σαλογραία