Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2015

O θείος ο Τάκης και το ΜΗ αυτονόητο μαγγανοπήγαδο

Περιστεράκι  μου 
Αυτές τις μέρες έχουμε φτιάξει απ' τα χάχανα καινούργια συκώτια
διαβάζοντας τις θύμησες του θείου σου, Τάκη, απ' την παιδική του ηλικία στην  Καλαμάτα.
Με τη λέξη "μαγγανοπήγαδο", ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή ακούγοντας τη μανούλα μου, τη μαμή Καλλιρρόη  ( θυμάσαι  τις αξέχαστες παρθενορραφές  στο ενεργητικό της ),   που φεύγοντας για την εργασία,   έλεγε  με ύφος αγέρωχο, ξεπατικωμένο   από  Σαπφώ Νοταρά:
-Πάω στο μαγγανοπήγαδο!
Χρόνια ολόκληρα άκουγα αυτή τη φράση και ποτέ δεν είχα αναρωτηθεί τι ήταν ακριβώς το μαγγανοπήγαδο, ούτε η μακαρίτισσα εξηγούσε, υπέθετε ότι  ήξερα...ε λοιπόν, δεν ήξερα! Δεν ήξερα και δεν ρώταγα, όπως συνήθως κάνω προκειμένου μάλλον   να μην κουράσω,  το...ακατοίκητό μου, με έξτρα ...γνώσεις!

Ας είναι...
Ξανάρθα σε επαφή με την έννοια  του μαγγανοπήγαδου, εσχάτως, διαβάζοντας τις αναμνήσεις 
του θείου  Τάκη, από εκείνα τα χρόνια της αθωότητας στα πάτρια εδάφη..  
Σου παραθέτω  σήμερα ένα μικρό αποσπασματάκι έτσι... επειδή επιθυμώ να σου δώσω μια μικρή εικόνα της εμπειρίας του. Γράφει, λοιπόν,  ο καλός άνθρωπος, ανάμεσα στ' άλλα: 
................................................................................................................... 
«Με την καλλιέργεια αυτών των περιβολιών ζούσαν αρκετά φτωχικά οι περιβολαραίοι.  Κάθε περιβόλι είχε το πηγάδι του από το οποίο ποτίζονταν το περιβόλι με κινητήρια δύναμη το γαϊδουράκι που οπωσδήποτε είχε ο κάθε περιβολάρης με το οποίο κάλυπτε τις ανάγκες του, όπως όργωμα, μεταφορές και τη κίνηση του μαγγανοπήγαδου για την άντληση του νερού από το πηγάδι. Ειδικά στο πηγάδι, που έπρεπε να είναι αρκετά φαρδύ ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί ο σχετικός μηχανισμός, ο οποίος αποτελείτο από μία σειρά από μπουγέλα δηλ. κουβάδες,( να φανταστεί κανείς πως είναι η αλυσίδα του ποδηλάτου, αλλά σε κάθετη μορφή, έτσι ήταν και η σειρά των μπουγέλων), τα οποία με την κίνηση του μηχανισμού, με κινητήρια δύναμη το γαϊδουράκι, κατέβαινε στο πηγάδι, γέμιζε νερό, το ανέβαζε και το άδειαζε στην επιφάνεια και ξανακατέβαινε για να ξαναγεμίσει, και με αυλάκια το νερό διοχετεύετο στο περιβόλι για το πότισμα των δέντρων και των λαχανικών. Το γαϊδουράκι είχε δεμένα τα μάτια του για να μη ζαλίζεται καθώς γύριζε συνέχεια γύρω από το πηγάδι αρκετές ώρες τραβώντας 10-15 μπουγέλα (κουβάδες) γεμάτο νερό, εργασία αρκετά κοπιαστική και  επίπονη  που υπομονετικά την εκτελούσε . Από αυτό το μαγκανοπήγαδο έχει βγει και η φράση «τραβάει το μαγγανοπήγαδο» για κάποιον που εργάζεται σκληρά.»
..................................................................................................................................................
Η μακαρίτισσα η μανούλα, τον αρχαίο καιρό που πήγαινε και εκείνη στο "μαγγανοπήγαδο" της δουλειάς της, το θεωρούσε δεδομένο. 
Αυτονόητο. 
Της πήρε  δεκαετίες, μέχρι να καταλάβει
ότι σε τούτο τον κόσμο της φθοράς και της απάτης των φαινομένων
και των αισθήσεων του σώματος, 
τίποτε μα τίποτε δεδομένο και  το αυτονόητο, δεν υπάρχει! 





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου