Aπό τις σημειώσεις που αλίευσε ο Οικονομολόγος Παναγιώτης Γ. Κουτσούκος για τον Ζουρλοχαραλάμπη της Καλαμάτας

Ο ΧΑΡΑΛΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗΣ

Γεννήθηκε στο Δυρράχι Αρκαδίας το 1896 και εκοιμήθη στις 10/10/1974.

Ο πατέρας ονόματι Χαράλαμπος, πέθανε πριν τη γέννησή του και έτσι έλαβε το όνομα του πατέρα του. Το επώνυμό του ήταν Παπαδόγιαννης.

Η οικογένεια Παπαδόγιαννη, από την οποία καταγόταν ο Χαραλάμπης, είχε βγάλει δώδεκα παππάδες και το επώνυμο Παπαδόγιαννης δεν ήταν τυχαίο, αλλά είχε προέλθει από τους πολλούς παππάδες.
Η μητέρα του, Ελένη, ξαναπαντρεύτηκε στα Χρισοφιλαίϊκα, χωριό της Μεσσηνίας κοντά στον Άγιο Φλώρο, κι απέκτησε και άλλα παιδιά, αφήνοντας τον Χαραλάμπη σε συγγενείς στο πατρικό σπίτι.
Ακολούθησε λίγες τάξεις στο Δημοτικό Σχολείο και μεγαλώνοντας ασχολήθηκε σε αγροτικές εργασίες.
Δεν ήταν ψυχικά άρρωστος. Ήταν ένας απλοϊκός άνθρωπος. Ακολουθούσε το Παλαιό Ημερολόγιο. 

Τον φωνάζανε  «Ζουρλοχαραλάμπη τον κολλητσιδιάρη».

Φορούσε ένα μεγάλο ξύλινο σταυρό ή τον κρατούσε στο χέρι και τα μαλλιά και τα γένια του ήταν μακριά, αχτένιστα, άλουστα και γεμάτα κολλιτσίδες... ήταν πάντα ξυπόλητος, μ’ ένα σακί στη μέση κρατούσε στον ώμο του ένα σακκούλι και προέτρεπε τον κόσμο να «γυρίσει» στο Παλαιό Ημερολόγιο.

Στις γιορτές πάντοτε ανέφερε ποιός άγιος γιόρταζε με το Παλαιό Εορτολόγιο. Έλεγε π. χ. «σήμερα δεν είναι του Αγίου Νικολάου, αλλά μετά από 13 ημέρες» ή «Σήμερα είναι η τάδε εορτή με το Παλαιό» ή «αύριο ανοίγουν τα Ουράνια, αύριο είναι των Φώτων ή αύριο είναι του Τιμίου Προδρόμου. Ψευτογιορτάσατε εσείς». 

Κατηγορούσε πολύ το νέο ημερολόγιο.

Κάποιος διηγείται ότι τον άκουσε να λέει: «Χρήματα να μη δίνετε στους ιερείς, οι Απόστολοι δεν έπαιρναν χρήματα. Να πηγαίνετε ν’ ανάβετε εσείς τα καντήλια στις εκκλησίες και τα εξωκκλήσια. Αν τα έχουν ανάψει Νεοημερολογίτες, να τα σβήνετε και να τα ξανανάβετε εσείς».
Ή « Όταν θ’ ανάβεις τα καντήλια, να βάζειςς καλούς λογισμούς στο μυαλό σου, όχι κακούς».

Κρατούσε πάντα ένα φαναράκι αναμμένο, ημέρα και νύκτα και φώναζε :

«Γυρίστε με το Παλαιό, νηστέψτε, άθεοι, άσωτοι».

Στο σακούλι που είχε στον ώμο έβαζε ό, τι του έδιναν, λάδι και τρόφιμα τα οποία στη συνέχεια τα μοίραζε σε φτωχούς.

Γύριζε όλα τα εξωκκλήσια της ευρύτερης περιοχής και άναβε τα κανδήλια, για το λόγο αυτό το κύριο αίτημά του ήταν να του δώσουν οι νοικοκυρές λάδι λέγοντας: «Δώστε μου λίγο λάδι ν’ ανάψω τα εξωκκλήσια».

Ήταν πολύ ελεήμων άνθρωπος. Ζητούσε από κάποιες οικογένειες που είχαν αγαθά και τα πήγαινε εκεί που πραγματικά είχαν ανάγκη. Όταν του δίνανε ρούχα να φορέσει, αυτός τα έδινε αλλού.
Κοιμόταν σε βουνά, σε καλύβια, σε αχούρια και ποτέ δεν είχε φορέσει παπούτσια, χειμώνα - καλοκαίρι.
Κάποια φορά τον συνέλαβαν οι αντάρτες και τον κούρεψαν. Για να τον κουρέψουν τον κρατούσαν πέντε και την κτυπούσαν γιατί δεν καθόταν. Έμεινε κρυμμένος μέχρι να μεγαλώσουν τα γένια και τα μαλλιά του.

Όταν του πρωτόβαλαν παπούτσια και κάλτσες, τα έβγαλε και τα πέταξε.

Και αυτόν τα μικρά παιδιά τον φοβόντουσαν, καθώς ήταν ρακένδυτος και με μακριά γενειάδα και οι γονείς τους έλεγαν : «κάτσε φρόνιμα γιατί θα σε πάρει ο Χαραλάμπης και θα σε βάλει το σακούλι του».

Πάντως ήταν πολύ διακριτικός και δεν ενοχλούσε κανέναν και τα παιδιά δεν τον πείραζαν.

Θυμάμαι ένα καλοκαίρι, το 1954 ή το 1955, παραθερίζαμε στον Ταΰγετο, στη «Σουμπρόλακκα» στις Κατασκηνώσεις του Υπουργείου Παιδείας, όπου είχαμε κατασκευάσει μία καλύβα, όπου και διαμέναμε.

Κάποιο βράδυ εμφανίστηκε ο Χαραλάμπης ο οποίος περιόδευε τον Ταΰγετο και άναβε τα κανδήλια στα εξωκκλήσια και με δυσκολία δέχτηκε να τον φιλοξενήσουμε το βράδυ και φυσικά κοιμήθηκε κάτω στο έδαφος.

Το πρωΐ δεν τον βρήκαμε καθώς ξύπνησε πολύ νωρίς και έφυγε αθόρυβα και διακριτικά για να συνεχίσει το άναμμα των κανδηλιών.

Διέσχιζε πεζός ολόκληρη την περιοχή της Μεσσηνίας, Αρκαδίας και Λακωνίας. 

Περπατούσε νύχτα και δεν υπήρχε εξωκκλήσι, που να μη το είχε επισκεφτεί και να μην του είχε ανάψει τα κανδήλια του και φροντίσει για την καθαριότητά τους και όχι μόνο μια φορά.

Για την οικογένειά μας ήταν ένας συμπαθητικός, ήσυχος, πράος, και άκακος άνθρωπος.

Δεν έδινε την εντύπωση παράφρονος ανθρώπου, ήταν ίσως ιδιόρρυθμος και φανατικά προσκολλημένος στο Παλαιό Ημερολόγιο, αλλά κατά τα λοιπά δεν προκαλούσε για ειρωνείες και πειράγματα.

Πάντως η εμφάνισή του προκαλούσε συμπάθεια και όταν εμφανιζόταν στην Καλαμάτα οι θαμώνες των καφενείων τον καλούσαν να τον κεράσουν. 

Δεν είχε ενοχλήσει ποτέ κανένα, απλά φαινόταν  ιδιόρρυθμος.

Όταν κατάπεσε, τον πήρε σε μια καλύβα ο Αθανάσιος Δημητρακόπουλος ή Καραχάλιος. 

Εκεί τον πρόσεχε εντατικά ο Ιωάννης Ανδρικόπουλος και οι άλλοι γέροντες.

Εκεί τον επισκέπτονταν πολλοί άνθρωποι και του έφερναν διάφορα τρόφιμα. 

Μετά όταν πλέον πλησίαζε το τέλος του , τον πήρε σπίτι του ο Παναγιώτης Ηλιόπουλος κι’ έμεινε εκεί, έως ότου πέθανε.

Η κηδεία του έγινε στο Μοναστήρι του Παναγουλάκη, στην Καλαμάτα  και είχε πάρα πολύ κόσμο.

(Τις παραπάνω πληροφορίες άντλησα από το βιβλίο «ΧΑΡΑΛΑΜΠΗΣ – Ο ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΣ» Εκδόσεις Ιεράς Μονής Παναγουλάκη -1998)
................................................................................................
................................................................................................




Ο Γιάννης Ταβουλαρέας στο βιβλίο του «Παλιά Καλαμάτα» και στις σελίδες 50-52 αναφέρει τα κάτωθι για τον Χαραλάμπη :

«Τον Οκτώβριο του 1923 ήμουν στρατιώτης. Υπηρετούσα στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Καλαμάτας που στεγαζότανε σε τρία κτίρια στην οδό Φαρών κατά την Παραλία. Ένα απόγευμα ήρθε στο προαύλιο ένας θρησκόληπτος τύπος με ωραία μορφή και ευγενική ομιλία και μοίρασε στους ασθενείς του Νοσοκομείου φρούτα, «ρόδια».

Μου έκανε εντύπωση η μορφή του και η ευγένειά του.
Αυτός ήταν αργότερα ο τύπος «Χαραλάμπης» που επί 50 χρόνια γύριζε την Καλαμάτα σαν λαϊκός τύπος, ξυπόλυτος και κουρελής με μεγάλα μαλλιά στριφτά σαν κατσαφάνα και με γένια κόμπους.
Τα μάγουλά του ήταν ροδοκόκκινα.

Με ευγένεια κήρυττε με το Παλαιό εορτολόγιο. Αύριο έλεγε είναι η τάδε γιορτή με το γνήσιο ημερολόγιο. Ήταν πασίγνωστος σε όλη τη Μεσσηνία. Μικροί και μεγάλοι τον θαύμαζαν. Τα παιδιά δεν τον πείραζαν όπως πείραζαν τους άλλους. Εφωτογραφίζοντο μαζί του. Στους φωτογράφους έλεγε «φωτογραφίστε με και θα βγάλετε πολλά λεφτά».
Τον φωτογράφιζαν, του έδιναν τη φωτογραφία, αλλά δεν την έπαιρνε. Έλεγε «κρατήστε την για να βγάλετε χρήματα».
Όλοι οι φωτογράφοι είχαν τη φωτογραφία του στην βιτρίνα των μηχανών των για φιγούρα.
Οι δημοσιογράφοι έγραψαν χρονογραφήματα για αυτόν και οι ζωγράφοι τον έκαναν πορτραίτα και τον παρουσίασαν στις εκθέσεις τους.

Ο Χαραλάμπης Παπαδόγιαννης, έτσι λεγόταν αυτός ο τύπος που ήταν γιός παπά, και σπούδαζε Θεολογικά στο Πανεπιστήμιο, ήταν και γλωσσομαθής. 

[Σημείωση Παναγιώτη Κουτσούκου: Αυτό όμως δεν αναφέρεται στην έκδοση της Ιεράς Μονής. Θεωρώ πιο αξιόπιστη την διήγηση της Μονής, νομίζω ότι είναι ακριβής. Απλά ο Ταβουλαρέας αναφέρει τις φήμες που περιέβαλαν αυτόν τον «σαλόν». ]

Ο Χαραλάμπης , άγιος άνθρωπος με βιβλική μορφή, γεννήθηκε στο Δυρράχι Μεγαλουπόλεως κατά το 1885 (ή το 1896;) και πέθανε από φυσικό θάνατο στην Καλαμάτα το 1974 .

Ετάφη στο νεκροταφείο του μοναστηριού Παλαιοημερολογιτών (Παναγουλάκη)»