Το ξέρω- η λώλα- αγαπημένο μου
ότι αργεί ακόμη η 25η Μαρτίου,
ότι μάλλον η 28η Οκτώβρη πλησιάζει
αλλά...έτυχε να πετύχω το παρακάτω κείμενο για το "Ξύρισμα"
- αν θες το πιστεύεις σε κομμωτήριο το πρωτοδιάβασα-
και ζωντάνεψε στα μάτια μου, το έξαλλο, αληθινό σκηνικό, το απερίγραπτο!
Ελπίζω αλαλιασμένο μου
να χαμογελάσεις και συ, και να πάρεις τα δικά σου, όποια μηνύματα.
Πριν το εν λόγω κείμενο παραθέτω δυο βιογραφικά
έτσι για να θυμηθούμε ποιος ήταν ο Πανουργιάς, ο ήρωας.
Σε φιλώ και... πάμεεε!
Σαλογραία
.......................................................................................................................
...................................................................................................
Σχετικά με τη γέννηση του Πανουργιά αναφέρονται δύο χρονολογίες.
Σύμφωνα με μερικές πηγές γεννήθηκε το 1759.
0 ιστορικός Φιλήμων αναφέρει ως έτος γέννησής του το 1767, που φαίνεται ότι είναι το πιθανότερο.
Ο πατέρας του Πανουργιά λεγόταν Ξηροδημήτρης, επειδή ήταν εξαιρετικά αδύνατος.
Ήταν προεστός του χωριού Δρέμισα της Παρνασσίδας.
Όταν βαπτιζόταν ( ο μικρός Πανουργιάς) ο ανάδοχός του (νονός) τον πέρασε για κορίτσι και του έδωσε το όνομα Πανώρια ή Πανωραία.
Αμέσως, θέλησε να διορθώσει το λάθος του αλλά οι γονείς του Πανουργιά, που ήταν πολύ θεοσεβούμενοι, άφησαν το όνομα το οποίο του δόθηκε με το μυστήριο και απλά τον φώναζαν Πανουργιά.
Το όνομα αυτό τελικά έγινε οικογενειακό όνομα (επίθετο των Πανουργιάδων).
Ο Πανουργιάς ως νέος διακρινόταν για το ωραίο του παρουσιαστικό.
Η εντυπωσιακή του εμφάνιση έγινε η αιτία να σωθεί η ζωή του όταν για κάποια συνηθισμένη για την εποχή αιτία καταδικάστηκε σε θάνατο.
Ένας ισχυρός Τούρκος, ο Δελή Αχμέτ λυπήθηκε τον νέο Πανουργιά και μεσολάβησε να του χαρίσουν τη ζωή.
Μάλιστα τον πήρε στην υπηρεσία του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με τον ίδιο περίπου τρόπο είχε σωθεί και ο Αλή πασάς όταν ήταν νέος.
[....]
Όταν ξέσπασε η επανάσταση στον Μοριά ο Πανουργιάς μετέβη στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, πήρε μαζί του τους προκρίτους της περιοχής για να τους προστατεύει, τακτοποίησε τους άνδρες του, σύστησε εφορία και στις 27 Μαρτίου 1821 ύψωσε τη σημαία της επανάστασης.
Έτσι η Άμφισσα έγινε η πρώτη πόλη της Στερεάς Ελλάδας που ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης.
Λίγες ημέρες αργότερα οι Τούρκοι, οι οποίοι είχαν κλειστεί βιαστικά στο κάστρο της πόλης χωρίς να πάρουν πολλά εφόδια, αναγκάστηκαν να παραδοθούν.
Ο Πανουργιάς συγκέντρωσε αρκετά όπλα για τους άοπλους άνδρες του και φρόντισε να μην ενοχληθούν ο αρχηγός των Τούρκων και οι σημαίνοντες από αυτούς, τους οποίους χρησιμοποίησε αργότερα για ανταλλαγή αιχμαλώτων.
Μεγάλη υπήρξε η δράση του Πανουργιά κατά τους αγώνες που ακολούθησαν, κατά τους οποίους θυσιάστηκαν και μαρτύρησαν πολλοί διακεκριμένοι Έλληνες όπως ο Αθανάσιος Διάκος, ο μητροπολίτης Σαλώνων Ησαΐας και άλλοι.
Αποκορύφωμα υπήρξε η μάχη των Βασιλικών, όπου μαζί με τον εφάμιλλό του Δυοβουνιώτη πέτυχαν περιφανή νίκη κατά των Τούρκων.
[...]
Σημαντική υπήρξε η συμβολή του Πανουργιά, σε συνεργασία με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, στην ήττα του Δράμαλη στον Μοριά.
Οι οπλαρχηγοί της Στερεάς Ελλάδας μετά την κάθοδο το Δράμαλη στην Πελοπόννησο σφράγισαν κυριολεκτικά την οδό ανεφοδιασμού του
και δεν άφησαν να περάσει ούτε μια άμαξα ή ένα μουλάρι για τον στρατό που φιλοδοξούσε να καταπνίξει την Επανάσταση και ο οποίος καταστράφηκε στα Δερβενάκια.
[...]
0 γερο-Πανουργιάς το 1833 διορίστηκε μέλος μιας οκταμελούς επιτροπής η οποία συστάθηκε στο Ναύπλιο για να εξετάσει τις υπηρεσίες που είχαν προσφέρει οι αγωνιστές κατά τη διάρκεια της επανάστασης.
Η επιτροπή αυτή συστάθηκε και σε άλλα μέρη, μετά τη διάλυση των άτακτων στρατευμάτων από την Αντιβασιλεία.
Μετά το τέλος των εργασιών της, ο αγωνιστής επέστρεψε στην Άμφισσα, όπου και πέθανε τον επόμενο χρόνο (1834).
Ο Πανουργιάς εκτός από την ανδρεία και την ικανότητά του περί τα στρατιωτικά, στα οποία έδειξε μοναδική αποφασιστικότητα,
τήρησε συνετή στάση έναντι των αρχόντων της ιδιαίτερης πατρίδας του,
τηρώντας τα μέτρα που αποφάσιζαν και μη επιτρέποντας καμία ανυπακοή ή απειθαρχία.
.......................................................................................
........................................................................................
Ξυρίσματα
"Όταν ήρθε ο Καποδίστριας, αποφάσισε ο γέρο Πανουριάς, ο κλεφταρματολός των Σαλώνων, να κατεβεί από του Παρνασσού τα κάρκαρα και να πάει να παρουσιαστεί στον Κυβερνήτη .
Έφτασε λοιπόν στην Αίγινα μα με την πρώτη ματιά που 'ριξε γύρω του , δεν του χαμαρέσανε τα πράματα.
Είδε κοντά στον Κυβερνήτη κάτι φραγκοντυμένους, που δεν τους φτάνανε τα φράγκικα φορέματα, μα είχανε ξουρίσει και γένια και μουστάκια , και ήταν έτσι σαν ξεροκολόκυθα γυαλιστερά τα μούτρα τους.
"Τι μ'σούδες (μούρες) είν'αυτές;"είπε στον γέρο-Δυοβουνιώτη , που είχε έρθει κι αυτός συντροφιά του
στην Αίγινα.
"Δεν τους βλεπεις; Τσ'ήφερε ου κυβερνήτ'ς να μας φουτίσουν"
"Γι αυτό ειν' έτσι τα μούτρα τ'ς;Γένουντ' έτσ' πλειό διαβαμένοι, μαθές;
Τότε θέλω και γω να τα ξουρίσω να γίνου σουφός κι εγώ..."
"Και δεν τα ξουρίζεις; Εδώ παρακάτ' είν' ου χαμζάς (κουρέας).
Μα δεν κουτάς. Πώς θα γύρί'εις, μαύρε, στου χουριό;"
"Πλερώνεις εσύ τα ξουριστ'κά;"
"Πλερώνου...μα δε θ'αποκουτί'εις τέτοιου πράμα..."
"Βάν'ς και τα βιουλιά μαζί;"
"Τι τα θες τα βιουλιά;"
"Έτσ', θέλου να γίνει το πράμα πανηγύρ'" .
"Ας είναι κι έτσ'"
Ο Δυοβουνιώτης ακόμα δεν είχε καταλάβει καλά τι λογής ξύρισμα ήθελε ο γέρο-σύντροφός του.
Ξέχανε τα παλιά του τα καμώματα.
Άνθρωπος του δρυμού, κλαρίτης, ήξερε να λέει τα πράματα και να τα κάνει πέρα και πέρα ξέσκεπα.
Μπαίνουνε στον κουρέα , και να, έρχονται τα βιολιά, κι αρχίζουν το παιγνίδι, κι ετοιμάζει ο κουρέας τα ξουράφια του.
Κάνει όμως να βάλει χέρι στου γέρο-στρατηγού τα μούτρα , κι αυτός:
"Τράβα του χερ'σου απού κει!" του λέει.
Πετάει πέρα τη φουστανέλα και μένει όπως τον έκαμε η μανούλα του από τη μέση και κάτω..
Κι αρχίζει ο κουρέας θέλοντας και μη θέλοντας , και του τα ξουρίζει...
Και παίζουν τα βιολιά...
Κι ο κόσμος όλο και μαζεύεται..
"Ε τώρα μοιάζ'νε με μούτρα φράγκικα!"
είπε ο γέρος αφού τελείωσε το ξύρισμα.
Κι όλα αυτά τα 'καμε, για να σατιρίσει τα ξουρισμένα μούτρα και μουστάκια,
που είχανε κοπιάσει από τη Φραγκιά
να φέρουνε καινούργια φώτα στο Ρωμέικο".
Πηγή:
Δημητρακάκη , Απομνημονεύματα
( από το βιβλίο: "Γιάννης Βλαχογιάννης- Ιστορικά ανεκδοτα και αξιοπερίεργα επιφανών Ελλήνων", σελ. 319-320-εκδόσεις "γνώση")
.............................................................................................
