Προσευχή



Γιατί όταν μιλάμε στο Θεό προσευχόμαστε
κι όταν ο Θεός μάς μιλάει, είμαστε σχιζοφρενείς; 

(Lily Tomlin, από το βιβλίο του Πάσχου Μανδραβέλη:
 "Είπαν"εκδόσεις Καστανιώτη)
......................................................................................................

Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2014

H Χριστοειδής μεταμόρφωση του νου



᾿᾿Επ τ ερ μνμ το Αγου Γρηγορου το Παλαμ (14 Νοεμβρου)

Η χριστοειδς μεταμρφωση το νο

Το Καθηγητο
κ. Γεωργου Μαντζαρδου
τς Θεολογικς Σχολς
Πανεπιστημου Θεσσαλονκης
«᾿Ασκητικος γωνσμασι
καθαγνσας τν νον ν τ Αθ,
Γρηγριε, γγελικς πολιτεσω»

Οι   γνες γι τν ξαγνισμ το νο κα ο προσπθειες
γι τὸ σωστ προσανατολισμ του 
παραμνουν συνθως γνωστα στν ποχ μας
θεωρονται περιττς πολυτλειες, 
πο δν φορον τν πλ Χριστιαν.

Οσοι μλιστα μφορονται π τ πνεμα κποιου πρακτικο,
πως νομζουν, Χριστιανισμο, ντιμετωπζουν τ πργματα ατ
ς παραπλανητικς θεωρες, πο μλλον κτρπουν τν πιστ
π τὸ κριο ργο του.

Μνο πρακτικ θρησκευτικτητα, πο περιορζεται στς φθαλμοφανες νγκες
 κα ναζητε τν μεση ντιμετπισ τους, 
θεωρεται ς αθεντικς Χριστιανισμς  πραγματικ ᾿Ορθοδοξα.

Ατ λλωστε συνδυζεται κα μ τν νυπμονη διθεση τοῦ νθρπου ν δε κα ν θαυμσει μσως τ ποτελσματα τν νεργειν του, 
κα σ᾿ ατ τν συνθισαν ο μηχανς, πο ξυπηρετον, 
λλ κα πηρεζουν τσο τ ζω του.

Μοχθομε γι ν᾿ ποκτσουμε μηχανς, κινομαστε μ τς μηχανς, 
σκεπτμαστε μ τς μηχανς κα τελικ γινμαστε κα ο διοι
μηχανς «κατ᾿ εκνα κα καθ᾿ μοωσιν» τν μηχανν πο κατασκευζουμε.

Δν χουν νον ο μηχανς, γι ν τν ξαγνσουν
 καὶ ν τν προσανατολσουν σωστ.

Ξεχνομε κι μες τι φελουμε ν ξαγνσουμε 
κα ν προσανατολσουμε σωστ τ νο μας. ᾿

Αλλ ο μηχανς χρειζονται τ νο μας ξαγνισμνο
 κα σωστ προσανατολισμνο, γι ν λειτουργσουν σωστ
κα ν μ στραφον ναντον μας.

Κι πειδ σμερα, περισστερο π σο ποτεδποτε λλοτε,
κυριαρχε στ ζω μας μηχαν, νγκη ν ξαγνσουμε κα ν
προσανατολσουμε σωστ τ νο μας προβλλει πιτακτικτερα.
***
Ολο τ κακ στν κσμο ξεκινει π τ νο μας.

Ατς λλωστε ποτελε τ ψηλτερο στοιχεο τς πρξες μας.

Η «κατ᾿εκνα» Θεο δημιουργα το νθρπου
ποτυπνεται πρωτστως στ νο.

Ατς εναι τ «σοπτρον», δηλαδ καθρφτης, 
πο ντικατοπτρζει τ Δημιουργ του.
Οταν νος το νθρπου εναι στραμμνος πρς τ Θε
δχεται τ θεο φς κα γνεται φς διος.

Οταν μως ποστρφεται τ Θε, χνει τ φς του, 
σκοτζεται κα κινεται στ σκοτδι. 

Υποδουλνεται στς μριμνες κα τς φροντδες το κσμου, 
λλοτρινεται π τ θρυβο κα τν ταραχ του
κα λησμονε τ Θε κα τν αυτ του.

«Σχολσατε κα γντε τι γ εμι Θες»
λει τ Πνεμα τοΘεο μ τ στμα το ψαλμωδο.

Οταν γνωρζουμε ποις εναι Θες, ττε μαθανουμε
 κα ποις εναι ληθινς νθρωπος.
Όπως Θες, λει γιος Γρηγριος Παλαμς, τσι κα νος
το «κατ᾿ εκνα Θεο» δημιουργημνου νθρπου, χει οσα κανργεια.

᾿Ενργεια το νο εναι σκψη. 

Οταν νος το νθρπου
σκοτισθε, σκψη του, πο κινεται στ σκοτδι, αχμαλωτζεται
στς ασθσεις κα τ πθη κα γνεται κτηνδης δαιμονιδης.

«Νος γρ ποστς το Θεο κτηνδης γνεται δαιμονιδης, κα
τν ρων ποστατσας τς φσεως...τας σαρκικας πιθυμαις
κδοτον αυτν ποιε, κα μτρον δονς ο γινσκει» 3

Ατ συνβη μ τν πτση το νθρπου. 

Κα ατ ξακολουθε
ν συμβανει μ λους τος πγονους το ᾿Αδμ. 

Η πτση τοπρτου νθρπου συμπαρσυρε λκληρη τν νθρωπτητα.

Γι᾿ ατ χρειστηκε ν ρθει νος ᾿Αδμ, Χριστς, γι ν
καταστε παρχ τς καινς κτσεως, τς ᾿Εκκλησας.
Κα δωσε τς ντολς Του, ο ποες εναι τ φς τς νας ζως, 
πο καλονται ν ζσουν ο πιστο.
***
Μ τ Μυστρια τς ᾿Εκκλησας, τ Βπτισμα, τ Χρσμα, τ θεα
Εχαριστα κατοικε στν νθρωπο Χριστς.
Ατ δν σημανει τι Χριστς μεταβλλει ατομτως τν νθρωπο
 μ κποιο μηχανικ τρπο.

Ο νθρωπος ξακολουθε ν διατηρε τ φση του.

Ο Χριστς νογει τ δρμο τς νακαινσεως κα προσφρει
 τὴ Χρη του, γι ν τν κολουθσει νθρωπος μ τν λεθερη
βολησ του.

Άν ατς δν θελσει ν οκειωθε τ Χρη το Θεο,
ν δν προσπαθσει ν συντονσει τ θλημ του μ τ θλημα το
Θεο κα ν ρυθμσει τ ζω του σμφωνα μ τς ντολς Του,
Χρη παραμνει καρπη.

᾿Εμες, λει ᾿Απστολος Παλος «νον Χριστο χομεν»

 Ο Χριστιανς δηλαδ χει τ νο κα τς σκψεις το Χριστο.

Όπως καθρφτης, λει γιος Γρηγριος Παλαμς, ταν
δεχθε τν λιακ κτνα, δημιουργε κα τ δικ του κτνα, τσι κα
νος το νθρπου, ταν δεχθε τ φς το Χριστο, γνεται φς
κα διος, κα κτινοβολε τ φς ατ κα στος λλους.

Γι ν᾿ κτινοβολσει μως καθρφτης τ λιακ φς, πρπει ν
εναι καθαρς. Αν εναι λασπωμνος μαυρισμνος, σο φς κα ν
πσει πνω του, δν νακλται.

Τ διο συμβανει κα μ τ νο το νθρπου.
Οταν εναι σκοτισμνος λασπωμνος, 
τ φς το Χριστο, νος το Χριστο
δν καθρεφτζεται πνω του.

Η μαρτα σκοτζει τ νο το νθρπου 
κα τ πθη συσσωρεουν λσπη πνω του.
Ετσι νθρωπος ζε ρμην το Θεο κα
τς χριτς του. 

Γνεται κτηνδης δαιμονιδης.

Κτηνδης μ τ
ν κυλιται διος στ λσπη, κα δαιμονιδης μ τ ν παρασρει
κα λλους σ᾿ ατν, κα ν γνεται στα μολνσεως κα καταστροφς.

Πσο δν ποφρουμε διατερα σμερα π τς καταστσεις ατς!

Πσο δν συλλαμβνουμε κα τν αυτ μας θμα ατν τν
καταστσεων!
Η διρθωση π τ νοσηρ ατ πνευματικ κατσταση παιτε
τν κθαρση, τν ξαγνισμ το νο μας. «᾿Ασκητικος γωνσμασι
καθαγνσας τν νον» γιος Γρηγριος γινε δκτης κα κρυκας
το Φωτς τς Χριτος.
Κι μες, τ πρτο πο χουμε ν κνουμε, εναι ν μιμηθομε
νλογα μ τ δναμη κα τ φιλτιμ μας τν Αγιο.
***
Η  διρθωση το νο, πως διδσκει γιος Γρηγριος Παλαμς,
 ρχζει μ τν πιστροφ του στν αυτ του.

Άν δν ποκολλσει νθρωπος τν νργεια το νο του, 
δηλαδ τς σκψεις κα τος συλλογισμος του, π τ πθη κα τν μαρτα, 
ν δν συχσει κα δν πιστρψει ν μετανοίᾳ στν αυτ του κα τ Θε
δν μπορε ν βρε τν πραγματικ πλοτο πο λαβε.

Ερμηνεοντας γιος Γρηγριος τν παραβολ το ᾿Αστου, λει
τι περιουσα το νθρπου εναι νος του.

Οταν νθρωπος
κτραπε στν μαρτωλ ζω
νος του διασκορπζεται κα προσκολλται στ πθη.

Ττε νθρωπος λιμοκτονε πνευματικ κα δν
σζεται, ν δν μετανοσει κα δν πιστρψει στ Θε.

Η μετνοια κα πιστροφ το νο μας στ Θε δν γνεται μ
κποια κνηση πρς τ πειρο.

Δν γνεται κν μ κποια κνηση πο στρφεται ξω π μς.

Γνεται μ τν πιστροφ στν αυτ μας.

 Γνεται μ τν πιστροφ τς νργειας το νο μας, 
τς σκψεως κα τν συλλογισμν μας, 
στν «κρυπτν τς καρδας νθρωπον» .

Γνεται μ τν
προσωπικ συνντηση κα νωση μ τ Θε, πο σκηννει μσα
μας, γι ν καθαρσει τ νο κα τν καρδι μας κα ν τ λαμπρνει
μ τ φς τς θεας δξας του.

Αφτου βαπτισθκαμε στ νομα τς Αγας Τριδος
κα νταχθκαμε στν ᾿Εκκλησα το Χριστο
χουμε τν διο τ Χριστ μσα μας.

Γι᾿ ατ λλωστε φρουμε κα τ νομ του, λεγμαστε Χριστιανο.

Ατ μως συνεπγεται κα νλογη συμπεριφορ πναντι στ
Χριστ κα στς εκνες το Χριστο, πο εναι ο συννθρωπο μας.


Στν περικοπ τς κρσεως πισημανεται 
τι κρση τν νθρπων π τ Χριστ 
θ πραγματοποιηθε μ βση τν γπη ποὺ δειξαν πναντ του.

Ττε θ πε σ᾿ ατος πο βρσκονται στ δεξι του:

 «Δετε ο ελογημνοι το Πατρς μου, κληρονομσατε τν τοιμασμνην μν
βασιλεαν π καταβολς κσμου. ᾿Επενασα γρ, κα δκατ μοι
φαγεν, δψησα, κα ποτσατ με, ξνος μην, κα συνηγγετ με,
γυμνς, κα περιεβλετ με, σθνησα κα πεσκψασθ με, ν φυλα-
κ μην, κα λθετε πρς με».

Κα στν πορα τν δικαων γι τ πτε εδαν τ Χριστ πεινασμνο κα τν θρεψαν διψασμνο κα τν πτισαν ξνο κα τν
περιθαλψαν, πντηση το Χριστο θ εναι:

«᾿Εφ᾿ σον ποισατε ν τοτων τν δελφν μου τν λαχστων, μο ποισατε».
.
Στ πρσωπο το πλησον βρσκεται διος Χριστς.

Γι᾿ ατ κα γπη πρς τν πλησον, 
πο εναι γπη πρς τν διο τ Χριστ
χει πρωταρχικ σπουδαιτητα στ χριστιανικ ζω.

᾿Αλλ Χριστς, πο βρσκεται στ πρσωπο το πλησον μας,
βρσκεται κα σ μς· στν καθνα μας.

Κα ταν μες τν λησμονομε, κτυπει τν πρτα τς καρδις μας,
γι ν το νοξουμε ν ρθει κα ν δειπνσει μαζ μας.

Η τροφ το Χριστο, πση του, στγη του, τ νδυμ του, 
ἡ νπαυσ του βρσκονται στν καρδι μας.

Βρσκονται κε, πουπρπει ν συγκεντρνεται νος μας.

Οταν σκορπζουμε τ νο μας στ πθη κα τς πολασεις, 
ταν τν ξαντλομε στς βιοτικς μριμνες κα τν ποξεννουμε
πὸ τν πνευματικ τροφ
ταν τν φνουμε ν περιπλανται νστιος
στν θλιτητα κα τν ταραχ τς μαρτωλς ζως, 
φνουμε τ Χριστ μσα μας πεινασμνο κα διψασμνο, ξνο, 
γυμν, σθεν κα φυλακισμνο.

Κα ταν δν δεχνουμε γπη πρς τ Χριστ πο κτυπει τν
πρτα τς καρδας μας, εναι φυσικ ν μ δεχνουμε γπη κα
ταν μς προσεγγζει μ τ πρσωπο το πλησον μας.
***
Η  γπη το νθρπου γι τ Θε τν πλησον γεννιται
πεθανει μσα στν δια τν καρδι του: στν «κρυπτν τς
καρδας νθρωπον».

᾿Εκε πο συγκντρωνε γιος Γρηγριος
Παλαμς, πως κα λοι ο γιοι τς ᾿Εκκλησας μας, 
ξαγνισμνο τνο του.

Οταν νος το νθρπου ποσπται π τ πθη κα τν
μαρτα, ταν συχζει κα πιστρφει ν μετανοίᾳ κα προσευχ
στν καρδι, συναντ τ Χριστ κα φωτζεται π τ φς του.


Γι᾿ ατ κα προσευχ πο συνδεται μ τν περισυλλογ το
νο περιορζεται σ μα μνο φρση, «Κριε, ᾿Ιησο Χριστ, λησν
με», στε ν μ διασπται νος, λλ ν συγκεντρνεται στ
νομα το Χριστο κα στν ατηση το λους του.

Ετσι φανζεται μαρτα μσα στν νθρωπο κα καρποφορε
ἡ χριστιανικ ζω. Ετσι πραγματοποιεται «ζωηφρος νκρωσις»
τοῦ θελματος κα τν σκψεν του, κα νταξ τους
 στος περιριστους ρζοντες τς θεας λευθερας.

Ετσι μπορε ν λει κα ατς μαζ μ τν ᾿Απστολο Παλο:

 «Ημες δ νον Χριστο χομεν».
᾿Απ τ σκοτισμνο νο το νθρπου ρχισαν κι ξακολουθον
ν δημιουργονται λα τ κακ μσα στν κσμο.

Γι᾿ ατ κα ξαφνισ τους εναι δυνατ μνο μ τ φωτισμ το νο π τ
φς το Χριστο· μ τ χριστοειδ μεταμρφωσ του.

Ατ τν σωτερικ μεταμρφωση ζησε μ τ σκητικ γωνσματα
γιος Γρηγριος Παλαμς, κα σ᾿ ατν καλε λους μ τὴ μνμη του.

Ο Αγιοι, λει Μ. Βασλειος, ς εκνες «μψυχοι τς κατ Θεν πολιτεας, 
τ μιμματι τν γαθν ργων πρκεινται» .

Αν θλουμε ν τιμσουμε τ μνμη το Αγου, 
καλομαστε νὰ μιμηθομε, σο μπορομε, τ ργα του.

Ν καθαρσουμε, σο εναι δυνατ, τ νο μας κα ν τν φσουμε, 
πως τν φησε κι κενος, ν δηγηθε πρς τ Θε 
κα νφωτισθε μ τ κτιστο φς του.

Μγιστος ταν κενος, λχιστοι μες. 

Οταν μως κι μες κνουμε τ λχιστο πο μπορομε, 
θ χουμε τ δικαωμα ν πευθυνθομε πρς τν Αγιο κα ν το πομε:

«᾿Αλλ᾿ ς νος Νο τ πρτ παριστμενος,
Πρς Ατν τν νον μν, πτερ, δγησον,
να κρζωμεν, χαρε κρυξ τς χριτος»
.
(*) Περιοδ. «᾿Ορθδοξη Μαρτυρα» Κπρου, ρ. 45/Χειμνας 1995, σελ. 21-25.

πηγή:http://www.hsir.org/Theology_el/3e3012GrhgorPal.pdf
............................................................................................................


.