Δίαιτα ή νηστεία; και ο αγωνιζόμενος πάντα εγκρατεύεται...

Ενώ, λοιπόν, περιστεράκι μου,

 απέναντι στη λήψη  τροφής, η διάθεσή μου ήταν "υπεράνω", για τους λόγους που εξήγησα στην ανάρτηση Περί (μη) απόλαυσης φαγητού, έφτασα στην εφηβική  ηλικία, και άρχισε να ακούγεται  περισσότερο, γύρω μου, η  άγνωστη ως τότε,  λέξη: "δίαιτα"...

-Τι ήταν η δίαιτα όπως την αντιλαμβανόταν - το παιδιόθεν-  σαλεμένο,  μυαλό μου;

Ήταν μια εκούσια στέρηση τροφής, χάριν απώλειας κιλών, προκειμένου -οι νέες και όχι μόνον- της εποχής μου,  να μοιάσουν προς το μοντέλο της δεκαετίας του 60- 70, την Τουίγκι , ντε, εκείνο το κοκαλιάρικο μανεκενάκι  που σουλάτσαρε με ύφος θιγμένης- πλην επαρκώς   λιμοκτονημένης  πριγκίπισσας - στις πασαρέλες...κάνοντας τις λοιπές μη...αέρινα ενδεδυμένες    δεσποινίδες, να πρασινίζουν απ' το κακό   τους.

Πρωτάκουσα τη λέξη "δίαιτα', απ' τη μανούλα μου, ήτις, λόγω κάταθλιψης -εκ του προβληματικού συζυγικού βίου- έπεσε με τα μούτρα  στις πάστες,  προσπαθώντας με  τη γλύκα της ζάχαρης, να καταπίνει  ευκολότερα, της ψυχής, τους πικρότατους πόνους...

Η μανούλα, λίγα χρόνια μετά το  νεφελώδη και γεμάτο αστραπόβροντα   γάμο της,  κατάντησε ένας οργισμένος ανθρώπινος   μπόγος, κοινώς κατάντησε μια εξαιρετικά θυμωμένη, και λυπημένη υπέρβαρη.

Επειδή της τηλεφωνούσαν  οι λεγάμενες του... γόη πατέρα,  ανώνυμα  και τη βρίζαν ποικιλοτρόπως
("εμένα, μωρή( μπιπ!) αγαπάει, εσένα σ' έχει για το θεαθήναι, ίσα για να του πλένεις τα σώβρακα!")
το ΄βαλε πείσμα, αποφάσισε να κλειδοστομιαστεί, και το θαύμα, μετά τινας μήνας προέκυψε!

Τα περίσσια κιλά χάθηκαν κι η μανούλα ξανάρχισε να δείχνει μια σουλουπωμένη, γλυκειά  κυρία -όπως ο Ύψιστος την έπλασε- προτού εκείνη  πνίξει τον εαυτόν της,   εις το ασυμμάζευτον λίπος.

 Οφείλω να το τονίσω:άμα η μακαρίτισσα, έβαζε κάτι πείσμα, το πετύχαινε- ο κόσμος να χάλαγε!

Το παραδεχόταν  κι  ο μπαμπάς ότι εφόσον  η συχωρεμένη μουλάρωνε, δεν της άλλαζες τα μυαλά ούτε με ξυλοδαρμό, ούτε καν  με εμφύτευση σατανικού  τσιπακιού   στον εγκέφαλο!

Τα έχασε, λοιπόν, τα κιλά της- Δόξα στον Κύριο-ευτυχώς  δεν τα ξανάβαλε έκτοτε- μόνο που άρχισε το  φουμάρισμα, έτσι για να του κάνει του συμβίου ...σκασάκια- θυμάσαι που της έκλεψα  και γω στην Πέμπτη Δημοτικού το πρώτο μου τσιγάρο- στα έχω, αγαπημένο μου, με κέφι -ου το τυχόν-περιγράψει!

Αυτή υπήρξε, η αρχική ελάχιστη εμπειρία μου, σχετικά με την έννοια "δίαιτα".
Κατάλαβα, λοιπόν,  ότι η δίαιτα ωφελούσε κατά περίσταση το σώμα και αυτό ήταν όλο.
Τη δίαιτα την υπαγόρευαν  γιατροί και διαιτόλογοι για λόγους   αισθητικής επιπλέον.

Η δίαιτα, καλή μέν, πλην,  άρχιζε και  τέλειωνε με θέλημα εγω-κεντρικό, ανθρώπινο,  σε τούτο τον κόσμο.
.................................................................................................

Κάποια στιγμή,   έμαθα  και για  την  έννοια  "νηστεία".
......................................................................................................................

Τη λέξη νηστεία την πρωτάκουσα, οφείλω να πώ,  απ' την αυτοκόλλητη φιλενάδα, της αξέχαστης παιδικής ηλικίας,   τη: "Δημητρουουούλαααα!".

Η μάνα τους, η συχωρεμένη κυρά Μαρία, και τις τέσσερις κόρες- τις λατρεμένες  πνευματικές αδελφές μου- παιδιόθεν,  τις πειθανάγκαζε να νηστεύουν...

-Κοίτα μη φας, μαρή,  πασχαλινό κουλούρι, πριν την Ανάσταση, θα στα βγάλω τα νινάκια! τις φοβέριζε, πάντα με αγάπη.

Και τα κορίτσια  δεν έτρωγαν.
Εφοβούντο γαρ,  το βγάλσιμο των νινακιών...

(μη με ρωτάς, μη με ρωτάς, τι ήταν τα νινάκια...μπορεί τα τσουλούφια του κεφαλιού, να θυμηθώ να το ψάξω αργότερα...)
......................................................................

- Ας ξαναπιάσω το νήμα του λόγου, ωστόσο.
Τι ήταν, δηλαδή, η  νηστεία;

-Ήταν η εκούσια- απ' τη μεριά των μεγαλύτερων, η ακούσια -συχνά- από την πλευρά των μικρότερων-  κάποιες μέρες του χρόνου, στέρηση κάποιου είδους  τροφής, επειδή αυτό το... διάταζε - λέει- η  Ορθόδοξη Εκκλησία- η δική μας, αρχαία  παράδοση.

Έπρεπε να νηστεύουμε -εξηγούσε η κυρα Μαρία - διότι  αυτό ήταν...  "καλό"!

Στην πραγματικότητα, ιδέα δεν είχαμε οι περισσότεροι  γιατί ήταν καλό.

-Ιδέα δεν είχα και γω  σε τι χρησίμευε η νηστεία,  από ψυχοσωματική άποψη.

Έτσι, ως "πνεύμα αντιλογίας"

( που αν δεν καταλάβαινα το γιατί έπρεπε να κάνω το κάθε τι, δεν το εφάρμοζα)

 δε διέθετα  την παραμικρή, θα έλεγα,  καϊλα,  Ορθοδόξως   να ...λιμοκτονήσω!

Το φαγητό, θυμίζω,  δε με ενθουσίαζε.

Μόνο αν έβλεπα ταψί με γαλακτομπούρεκα, ή εκμέκ, αλληθώριζα και το εξαφάνιζα ως που να πεις:" "κύμινο" και...."γιατί παπά παχύ έφαγες παχιά φακή;"

Τη δίαιτα, σαφώς, δεν την χρειαζόμουν   -το αδύνατο σαν   κατατρεγμένο -από γάτες και σιτοδείες- σπουργίτι.

Τη νηστεία την περιφρονούσα- δεν καταλάβαινα τη χρησιμότητά της- ούτε κι  οι γονείς, εξάλλου,  για το θέμα  έκαναν νύξη -  κάτι μουρμούριζε η συχωρεμένη,  τη μέρα της  Μ. Παρασκευής- φάνταζε  ὲξαιρετικά σεβαστή,  η μέρα εκείνη....

Μετά τα είκοσι χρόνια μου, ωστόσο,  ξεκίνησα αρχικά δειλά- πλην  συνειδητά-  την πρακτική μιας κατά δύναμη νηστείας, παρακινημένη  απ'  τις αναγνώσεις του Γεροντικού , όπου  όλοι οι αββάδες με απίστευτο ζήλο και χάριν της αγάπης του Κυρίου, ψοφάγαν της πείνας αδιαμαρτύρητα...

Με είχε συναρπάσει το ανάγνωσμα,  το φοβερό τους το βίωμα...εξάλλου μου φαινόταν και κατόρθωμα εύκολο!
Δεν καταλάβαινα, θα επαναλάβω,  η εκούσια αποστέρηση, επιλεγμένης τροφής,   σε τί χρησιμεύει,  νήστευα, ωστόσο,  έτσι στα κουτουρού... νήστευα χωρίς να κοιτάζω καν  στο εκκλησιαστικό  ημερολόγιο τις καταλύσεις σε  ψάρι ή έλαιον...που όριζαν τα τυπικά της Ορθοδοξίας μας- το όριζαν  ως μικρή ανάπαυση απ' τον  ασκητικό κάματο.

 Ανέβαινα  το άναντες μονοπάτι  αυτής της σωματικής  άσκησης, μάλλον μηχανικά,   απνευστί, ανάλαδο, απ' την αρχή μέχρι το τέλος, διότι άπαξ και υπήρχε  ...εκκλησιαστική  εντολή, προσπαθούσα μέσα σε "ζήλο ου κατ' επίγνωση" κάπως  να εφαρμόσω...

Η μάνα  σκύλιαζε.

Μου έσουρνε νυχθημερόν,  "τον αναβαλλόμενο".

Φοβόταν μην της γίνω καλόγρια.

 -Πώς να γίνω;

-Η καλογερική θέλει της αρκούδας τα κότσια.

 -Υπήρξα  ανάξια.

Στη συνέχεια, δι ευχών των αγίων πατέρων ημών και μητέρων,   κατάντησα  ύπ-ανδρος.

Όταν ήλθα εις γάμου κοινωνίαν, απ' τη χαρά της παντρειάς,
 "διατί να το κρύψωμεν άλλωστε "- στ' ομολογώ με χαμηλοβλεπούσικο ύφος και ροδοκόκκινα ντροπαλά  μάγουλα-   σταμάτησα  να νηστεύω, χρησιμοποιώντας  λογικότατες   προφάσεις -ότι  δήθεν   ήμουν ολίγον  έγκυος, διότι, λέει,  θήλαζα...μετά είχα τα παιδιά μικρά , δε νήστευα πάλι... τον  παράτησα σύξυλο  τον  μικρόν της νηστείας αγώνα,  φοβόμουν ότι θα  πάθαιναν τα παιδιά απ' τη στέρηση της τροφής... μεταξύ μας, δε νήστευα και λόγω  οξυτάτης  τεμπελίτιδας,  διότι "ωωωω μωρέεεε,  πού να φτιάχνω, τώρα άλλο φαγητό για μας, άλλο για τα παιδάκια" ..με ενέπνεε και το φεμινιστικόν άσμα με τη Μαίρη Παναγιωταρά- τα ξέρεις, καλό μου,  τα ξέρεις...εν συντομία  διατρέχω το θέμα μου...

-Λόγω αγνωσίας, μύριες ολιγόπιστες προφάσεις, μανδάμ, ή νομίζω;

-Όπως το λες, αγιότατέ  μου...λόγω αγνωσίας, μύριες ολιγόπιστες προφάσεις...μούτζες και τύφλεεεες!

Κάπως ξώφαλτσα, λοιπόν,   τα πρώτα χρόνια του γάμου,  απ' τα  μισόκουφα αυτάκια  μου, πάλι  προσπέρασε η εντολή της νηστείας...δεν καταλάβαινα ότι είναι σημαντική... και σκεφτόμουν:

" Ο Κύριος, δεν είναι   σκληρόκαρδος Φαρισαίος να μετράει τις μπουκιές μας- δεν μας μολύνουν τα εισερχόμενα- νόμιζα-  και δεν πρόκειται  να με στείλει στην κόλαση ο λατρεμένος Χριστούλης,  επειδή τρώγω  και κανα κοψίδι  την Τετάρτη και την Παρασκευή ή  μπουγάτσα  ή  μακαρονάδα με ωραίο  τυράκι..."

- Και τελικώς  πώς αφυπνίσθης -το όρνεον;

-Ο μακρόθυμος Παράκλητος, το Πνεύμα της Αληθείας ο σοφότατος παιδαγωγός εις Χριστόν,  χρησιμοποίησε  ένα συναισθηματικό ταρακούνημα  αλλά και δυο προσεγγίσεις στην εσκοτισμένη τη   λογική μου.

-Ποίο υπήρξε  το συναισθηματικό ταρακούνημα;

-Κάτι απλούστατο:

 Ημέρα  Τετάρτη ή Παρασκευή,  έφτιαξα  μπιφτέκια για τα παιδάκια.

Περίσσεψε  μερίδα,  και είπα να τη φυλάξω στον φούρνο,   να τη χλαπακιάσω με ψυχική ηρεμία,   αργότερα...

Σε καμια ώρα,  αφού πείνασα, άνοιξα το φούρνο, βγάζοντας    το μπιφτέκι,  όμως, ξαφνικά τι παρατήρησα   να αναδεύεται πάνω στην καλοψημένη  επιφάνεια του, ευλαβικέ αναγνώστη;

-Εικόνα απροσδόκητη και - miserabile visu- που θα λέγαν και οι αρχαίοι λατίνοι.

Επάνω στην επιφάνεια του μπιφτεκιού-   με πεταγμένα έξω  ματάκια- παρατήρησα  να αναδεύεται ναζιάρικα, ένα παχουλό, ολοζώντανο, ζαχαρί, αμέριμνο  σκουληκάκι!

Σχεδόν αναπήδησα απ' τη σιχαμάρα,  απ' την  απρόσμενη  αηδία!

  Πήρα το πιάτο και ανατριχιασμένη,( μπλιάχ!)  το πέταξα -αστραπιαία- μές στα σκουπίδια!

-Έπαθα σοκ, το πιστεύεις;

-Χαχα το πιστεύω, καλά να τα πάθεις, κοιλιόδουλη!

- Όπως τα λες, περιστέρι μου.
 Έκτοτε, όμως,  όποτε σκεφτόμουν να φάω μεζέ  σε σαρακοστές, η εικόνα του σκουληκιού, ζωντάνευε στο μυαλό μου, και   την έκοβε την όρεξη, χραπ!  με μια μεγάλη  μαχαίρα...

Το μικρό αυτό σκηνικό, έγινε η αρχή, προκειμένου  να σκεφτώ ότι ίσως   έπρεπε να προσεγγίσω  τη νηστεία, με  άλλη συνείδηση...

Λίγο μετά, "έτυχε" να διαβάσω στα ΝΕΑ  δισέλιδη συνέντευξη του καθηγητή Τριχόπουλου για την αξία της Μεσογειακής Διατροφής, την βασισμένη, σε ελαιόλαδο, ψάρι,  όσπρια, χόρτα, λαχανικά, φρούτα, μαύρο ψωμί, και ελίτσες.

-Περιφρουρεί την υγεία, αυτή η διατροφή,  μας προστατεύει από μύριες ασθένειες....

-Δεν είναι χαζομάρα, ούτε βλάβη για την υγεία ,  η νηστεία των Ορθοδόξων, ευθαρσώς  απεφάνθη  στη συνέντευξη ο καθηγητής απ' το Χάρβαρντ.

Έμεινα άναυδη!

-Κοτζαμάν καθηγητάρα, υπερθεμάτιζε επί του θέματος, και ποία ήμην, επιτέλους  - η κατίνα του  κερατά- που τη νηστεία, την "έφτυνα";

-Σου αξίζει, καλτάκα,  άλειμμα με πίσσα και πούπουλα! Ού!

- Καλέ, μη σμπρώχνετε! Δε θέλω "Ου!" Για Όνομααα!

 Το γνωρίζω!

Έχω μετανοήσει!

Έχω στουμπήξει το κεφάλι μου σε μαύρους  τοίχους  μεταμέλειας.

Έχω γράψει εκατό φορές σε τετράδιο τη φράση:

"Η νηστεία φέρνει  μεγάλη ευλογία.
Η νηστεία φέρνει  μεγάλη ευλογία.
Η νηστεία φέρνει  μεγάλη ευλογία.
 Όποιος δε νηστεύει καταντάει  φύτουλας.
 Όποιος δε νηστεύει καταντάει  φύτουλας.
 Όποιος δε νηστεύει, σκάβει τον τάφο του, με τα δόντια του,
όπερ μη γένοιτο, αδελφοί,
μη γένοιτο,
μη γένοιτο!"
....................................................................

Απ' το σοφό κύριο Τριχόπουλο κατάλαβα ότι η νηστεία δεν ήτο τρίχα, ήτο τριχιααααά, που αν την έπιανα, θα ανέβαινα από τα βάθη του πηγαδιού της αγνωσίας μου, σε μια επιφάνεια φωτισμού και δυνάμεως.... κατάλαβα έστω και αργά,  ότι νηστεύοντας, περιφρουρώ την υγεία μου
ότι δεν μαζοχίζομαι μάταια- όπως φανταζόμουν μες στη βαθιά λαιμαργία που με έδερνε με δέκα ζαχαρωμένα μαστίγια.

Κατάλαβα ότι είμαστε φτιαγμένοι όπως ένα αυτοκίνητο, από κάποιον  σούπερ κατασκευαστή, που γράφει και ο Λιούις.

Και ο Κατασκευαστής, και μόνον ο Κατασκευαστής, γνωρίζει αυτός, καλύτερα από τον όποιον άλλον, τι πρέπει  το αμαξάκι  που έφτιαξε, να "τρώει" για να κρατιέται σε άριστη  κατάσταση, ώστε  να μην αχρηστευτεί να μη  καταντήσει- συντόμως-  σαράβαλο...

Μετά, λοιπόν, απ' τα δυο αυτά σκηνικά, με κατάφερε το Πνεύμα του Θεού, να επαναθεωρήσω   την πρακτική του σεβασμού  της νηστείας...

Ωστόσο, τα παιδιά μου, αρνιόμουν να τα νηστέψω, τάχα ότι  μπορεί να  αρρωσταίναν.

-Πόσο ολιγόπιστη υπήρξα.

-Απερίγραπτα  άφρων!

Μέχρι πριν λίγα χρόνια φοβούμουν να τα νηστέψω τα τέκνα μου...

Τα άφηνα να τρών' ό,τι αηδίες, και  όποτε  επιθυμούσαν...και δεν είχα τύψεις,  για το τι   ζημιά  μπορεί να τους έκανα.

Πίστευα τους παιδίατρους.

-Μούτζες και τύφλες!

-Ο Κυριούλης που έδωσε την εντολή της νηστείας ίσως υπήρξε  υπερβολικός, συλλογίζομουν...
-Χαίρε αγνωσίας, ολιγοπιστίας  και εγω-κεντρισμού, βάθος αμέτρητον!
.............................................................................................................................................

Μέ τα μυαλά στα κάγκελα, εβάδιζα επί του θέματος μέχρι που   παραβρέθηκα σε  ημερίδα καρδιολογική που διεξήγαγε το Πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Ρίου στην Πάτρα.

Εκεί άκουσα  εισηγήσεις ειδικών γιατρών  σχετικά με την πρόληψη  καρδιοπάθειας.

Άκουσα πολλά και ενδιαφέροντα.

Και έμεινα άναυδη, όταν έμαθα ότι, πλέον, την σήμερον, οι καρδιολόγοι συνειδητοποίησαν , πως τίποτα δε χάνεται, όλα εγγράφονται και τα καλά και τα κακά επάνω στο σώμα μας, και  πλέον και οι θεράποντες έμαθαν, πως αυτά που τρώει το παιδί στα δύο χρόνια του, τα λιπαρότατα, του φτιάχνουν το έμφραγμα    στα τριάντα ή στα σαράντα τα χρόνια του...διότι όπως λέει και η Γραφή, "πάσα παράβασις και παρακοή, λαμβάνει ένδικον μισθαποδοσίαν" και διότι οι συνέπειες των επιλογών και των πράξεών μας, μπορεί να καθυστερούν να φανούν, αλλά...ουδέποτε λησμονούνται ή χάνονται...

Όταν άκουσα και αυτά, ευλαβικέ αναγνώστη, λυπήθηκα μέσα μου- μέχρι το Θεό λυπήθηκα- και έφυγα απ' την ημερίδα, μουτζώνοντας νοερά εμαυτήν, και με τα δυο μου χεράκια...

Πήρε, δυστυχώς πολύν  καιρό, περιστέρι μου,  μέχρι να καταλάβω πως  η υπακοή στην Εντολή της εκκλησιαστικής νηστείας, που από τον ίδιο τον Αναστημένο  Κύριο, τους Αγίους Αποστόλους και τις μεγάλες και θεοφώτιστες Οικουμενικές Συνόδους θεμελιώθηκε,  θεράπευε και το σώμα σε τούτο τον αιώνα και θωράκιζε με τη Χάρη,  την ανθρώπινη ψυχή,  για τη Ζωή την Αιώνια...


Σαλογραία